chủ cơ sở sản xuất là nữ ở Sri Lanka khi trúng thưởng 250 đô la Mỹ bèn
dùng khoản đó cho việc khác thay vì đầu tư kinh doanh. Những người chủ
kinh doanh là đàn ông mà chúng tôi từng gặp hoàn toàn khác. Họ chịu đầu
tư tiền của và thu được lợi nhuận đáng kể.
Có lẽ rất nhiều người nghèo
làm kinh doanh không hẳn để khẳng định tinh thần dám nghĩ dám làm, mà
phần nhiều vì nền kinh tế hiện tại không thể đem lại những điều tốt đẹp hơn
cho cuộc sống của họ.
VIỆC LÀM TỐT
Khi khảo sát người nghèo vòng quanh thế giới, chúng tôi luôn bắt đầu bằng
câu hỏi “Anh/chị mong muốn gì cho con cái mình?”. Kết quả rất đáng chú ý.
Ở khắp những nơi chúng tôi từng khảo sát, hầu hết các bậc làm cha làm mẹ
nghèo khổ đều ao ước con cái mình trở thành công chức nhà nước. Ví dụ,
trong số các hộ bần cùng ở Udaipur, 34% các bậc cha mẹ muốn con trai trở
thành giáo viên trường công lập và 41% mong muốn một công việc nhà
nước không thuộc lĩnh vực giảng dạy; 18% muốn con trai mình trở thành
nhân viên làm công ăn lương cho một công ty tư nhân. Với con gái, 31% cha
mẹ mong muốn con trở thành giáo viên, 31% mong con có việc làm trong cơ
quan nhà nước và 19% muốn con trở thành y tá. Người nghèo không hề nghĩ
kinh doanh là một nghề nghiệp đáng ao ước.
Đặc biệt, mong muốn vào làm tại các cơ quan nhà nước cho thấy người ta
mưu cầu sự ổn định, vì những công việc nói trên thường rất đảm bảo dù có
khi không thú vị. Và trong thực tế, công ăn việc làm ổn định là điểm để phân
biệt người thuộc tầng lớp trung lưu với người nghèo. Trong bộ dữ liệu 18
quốc gia của chúng tôi, những người có điều kiện sống khá giả thường có
việc làm hưởng lương theo tuần hoặc tháng chứ không theo ngày, một trong
những tiêu chí đơn giản để phân biệt giữa công việc tạm thời và công việc
ổn định. Ví dụ ở Pakistan, tại khu vực thành thị, 74% những người có việc
làm và sống với chỉ 99 xu/ngày hay ít hơn hưởng lương theo tuần hay tháng.
