Như cuốn sách này đã thể hiện, mặc dù chẳng có phương thức thần kỳ nào
có thể đẩy lùi đói nghèo tức khắc, không có phương thuốc tức thì trị bá
bệnh, nhưng chúng tôi biết đôi điều về cách cải thiện chất lượng sống của
người nghèo. Đặc biệt là năm bài học chủ chốt sau đây.
Thứ nhất, người nghèo thường thiếu những thông tin thiết yếu và tin vào
những điều không có thật. Họ không rõ lợi ích của việc tiêm phòng cho trẻ
em; họ nghĩ kiến thức học được trong những năm học đầu đời không mấy
quan trọng; họ không biết phải dùng bao nhiêu phân bón là đủ; họ không
biết HIV dễ lây truyền nhất qua đường nào; họ không biết các chính trị gia
mà họ bầu ra làm gì tại văn phòng. Khi niềm tin họ khư khư giữ lấy hóa ra
không đúng, cuối cùng họ sẽ đưa ra những lựa chọn sai lầm, đôi khi kéo
theo những hệ lụy khôn lường. Hãy nghĩ về những em gái quan hệ tình dục
không an toàn với đàn ông lớn tuổi hay những người nông dân sử dụng phân
bón nhiều gấp đôi lượng cần dùng. Ngay cả khi họ biết mình không hiểu biết
đi nữa, tình trạng mù mờ thông tin sẽ có thể gây ra nhiều vấn đề tiêu cực. Ví
dụ khi phụ huynh không chắc về lợi ích của tiêm phòng lại thêm tính lười
phổ biến, thì hệ quả là rất nhiều trẻ em không được tiêm phòng. Công dân đi
bầu mà mù mờ thông tin thì nhiều khả năng sẽ bầu cho ứng cử viên có cùng
nguồn gốc dân tộc với mình, với hệ lụy là niềm tin mù quáng và nạn tham
nhũng càng thêm trầm trọng.
Chúng ta đã thấy nhiều trường hợp chỉ một mẩu thông tin đơn giản cũng có
thể đem đến sự khác biệt lớn. Tuy nhiên không phải chiến dịch thông tin nào
cũng hiệu quả. Để thực sự đi vào thực tế đời sống, một chiến dịch thông tin
phải có những nét đặc trưng sau: Chiến dịch đó phải nói cho người dân điều
mà họ chưa từng biết (hô hào chung chung “Nói không với tình dục trước
hôn nhân” xem chừng không mấy hiệu quả); chiến dịch phải được thực hiện
bằng cách đơn giản nhưng hấp dẫn (phim, kịch, chương trình TV hay phiếu
thông tin được thiết kế hợp lý); và nó phải xuất phát từ nguồn đáng tin cậy
(có một điều thú vị là dường như báo chí được đánh giá là đáng tin). Một
trong những hệ quả tất yếu của quan điểm này là: chính phủ các nước phải
