uống như trên còn bởi trong cuộc sống của họ còn có nhiều thứ khác quan
trọng hơn thức ăn.
Nhiều tư liệu đã chứng minh người nghèo ở các nước đang phát triển chi
tiêu rất nhiều cho đám cưới, của hồi môn, và lễ rửa tội. Có lẽ vì họ phải cố
gắng để không bị mất mặt. Ấn Độ nổi tiếng với những đám cưới tốn kém,
nhưng cũng có những dịp lễ lạt không vui vẻ gì nhưng gia đình vẫn phải
khoản đãi xa phí. Ở Nam Phi, chi tiêu cho đám tang của người già và trẻ sơ
sinh được ấn định sẵn.
Theo phong tục, trẻ sơ sinh được chôn cất rất đơn
giản, nhưng người già phải được tổ chức tang lễ cầu kỳ đúng bằng số tiền
tích cóp cả đời. Vì đại dịch HIV/AIDS, hiện ngày càng nhiều người trưởng
thành chết trẻ và chưa tích lũy đủ tiền ma chay, tuy nhiên gia đình họ vẫn
cảm thấy phải tuân theo luật bất thành văn đó. Một gia đình dù mới mất đi
lao động chính nhưng vẫn phải chi cho lễ ma chay khoảng 3,400 rand (tương
đương 825 đô la Mỹ), hay 40% thu nhập hàng năm của hộ gia đình trên đầu
người. Sau đám tang, rõ ràng gia đình đó phải cắt xén chi tiêu, và nhiều
thành viên trong gia đình sẽ than phiền về chuyện “thiếu thức ăn”, dù người
chết không hề có thu nhập nào khi còn sống. Và hoàn toàn có thể suy ra
nguyên nhân chính là chi phí ma chay. Đám tang càng tốn kém thì những
người lớn trong gia đình càng buồn bực suốt một năm sau đó, và con cái họ
càng dễ có nguy cơ bỏ học.
Không có gì đáng ngạc nhiên khi cả nhà vua Swaziland và Hội đồng các
giáo hội Nam Phi (SACC) đều cố gắng điều chỉnh chi phí ma chay. Vào năm
2002, nhà vua ra quy định tuyệt đối cấm tổ chức đám tang xa xỉ
báo nếu gia đình nào bị phát hiện mổ bò tổ chức tang lễ sẽ phải nộp một con
bò cho tộc trưởng. Về phía SACC, Hội đồng này giơ cao đánh khẽ hơn khi
yêu cầu phải có quy định cho ngành công nghiệp tang lễ vốn đang gây áp
lực buộc các gia đình phải chi tiêu quá khả năng chi trả.
Quyết định tiêu tiền cho những vấn đề khác ngoài lương thực không hoàn
toàn do áp lực xã hội. Khi chúng tôi hỏi Oucha Mbark hiện sống tại một
ngôi làng hẻo lánh ở Ma rốc rằng ông ta sẽ làm gì khi có nhiều tiền, người
