nghèo cũng có niềm tin mạnh mẽ, nhưng không phải lúc nào niềm tin đó
cũng có căn cứ vững chắc.
Thứ hai là dường như cả cánh tả và cánh hữu đều giả định rằng hành động
theo sau ý định: rằng nếu người ta được thuyết phục về giá trị của tiêm
phòng thì con cái họ sẽ được tiêm phòng. Điều này không phải lúc nào cũng
đúng, và suy luận như vậy là đi quá xa.
Tâm niệm đầu năm
Ngay cả ở những nơi trại tiêm chủng không áp dụng tặng đậu khô, số trẻ em
nhận liều vắc xin đầu tiên vẫn lên tới 77%. Đây là dấu hiệu chứng tỏ người
dân không quyết liệt phản đối chuyện tiêm chủng. Có lẽ họ vẫn sẵn sàng
tham gia tiêm phòng ngay cả khi không nhận được khuyến khích vật chất
nào. Vấn đề là phải động viên người dân hoàn thành chương trình tiêm
chủng. Tỉ lệ tiêm chủng đầy đủ không vượt quá 38%. Quà tặng có thể
khuyến khích người ta đến nhiều lần hơn nhưng không đủ giúp hoàn thành
năm mũi tiêm, mặc cho những chiếc đĩa thép không gỉ cứ nằm yên đó đợi
người tới lĩnh thưởng.
Điều này cũng giống với chuyện đầu năm nào ta cũng tâm niệm phải tập thể
dục thường xuyên nhưng chẳng bao giờ thực hiện tới nơi tới chốn, dù biết
tập thể dục giúp giảm nguy cơ bệnh tim mạch. Nghiên cứu tâm lý học ngày
nay áp dụng cho nhiều hiện tượng kinh tế và cho thấy cách chúng ta nghĩ về
hiện tại rất khác cách chúng ta nghĩ về tương lai (thuật ngữ có tên gọi là
“tính bất nhất về thời gian”).
Ở hiện tại, ta bốc đồng, chủ yếu bị kiểm
soát bởi cảm xúc và ham muốn nhất thời. Những điều khó chịu chẳng hạn
như mất chút ít thời gian (đứng xếp hàng chờ đến lượt con mình tiêm ngừa)
hay đau nhức đôi chút (lúc tập luyện cơ hông chẳng hạn) luôn khiến ta cảm
thấy mệt mỏi ngay thời điểm phải chịu đựng, nhưng sẽ vơi đi nhiều khi
không bị thúc bách về chuyện thời gian (chẳng hạn sau một bữa tối Giáng
sinh thịnh soạn thì chẳng thể nghĩ đến chuyện tập tành). Ngược lại, những
“phần thưởng” nhỏ nhặt khiến ta thèm muốn trong hiện tại thường sẽ chẳng
còn quan trọng nếu ta quyết đẩy việc cho tương lai.
