liên hệ các phát hiện trong khám nghiệm tử thi hiển vi với các triệu chứng
bộc lộ trước khi chết của các nạn nhân xấu số của tiến trình thoái hóa này.
Những mối tương quan như thế là những yếu tố cơ bản trong việc truy tìm
nguyên nhân và kết quả của sinh lý bệnh học.
Năm 1907, Alzheimer xuất bản bài luận mang tên On a Distinctive
Disease of the Cerebral Cortex (tạm dịch: Về một căn bệnh đặc trưng của vỏ
não), báo cáo về tình trạng của một phụ nữ nhập viện tâm thần vào tháng
Mười một năm 1901. Alzheimer giới thiệu về một phụ nữ 51 tuổi đã trải qua
lần lượt các triệu chứng ghen tị, trí nhớ suy giảm, hoang tưởng, mất năng
lực suy xét, mất khả năng nhận thức, ngẩn ngơ, và cuối cùng là: “Sau bốn
năm rưỡi bị bệnh, cái chết đã tới. Cuối cùng, bệnh nhân hoàn toàn ngớ ngẩn;
bà nằm trên giường, chân co quắp bên dưới người, và bất chấp mọi sự phòng
ngừa, bà vẫn bị loét do nằm lâu quá.”
Mô tả tiến trình lâm sàng của bệnh nhân không phải là lý do Alzheimer
báo cáo về trường hợp của bà. Những bệnh nhân như thế đã quen thuộc với
các bác sĩ thậm chí còn trước cả Pinel và Esquirol, mặc dù hai bác sĩ điều trị
người Pháp này là những người đầu tiên tách chúng vào một phân loại mới
của chứng mất trí. Thực tế, thuật ngữ presenile dementia (chứng mất trí hiện
thời) đã được giới thiệu rất lâu trước Alzheimer, thậm chí là ngay từ năm
1868, để phân biệt những người mới đang ở tuổi trung niên khi mắc bệnh.
Alzheimer cũng không muốn mình chỉ đơn thuần tạm bằng lòng với mô tả
thêm về vỏ não của người bị điên mà rõ ràng đã bị teo đi khi chỉ nhìn bằng
mắt thường. Mục đích của ông trong bài luận năm 1907 là kể lại điều ông
phát hiện ra khi tách não của người phụ nữ này thành nhiều phần, sử dụng
các chất nhuộm màu đặc biệt với những lát nhỏ, và nghiên cứu chúng dưới
kính hiển vi.
Alzheimer đã phát hiện ra nhiều tế bào của vỏ não có một hay một vài sợi
giống như tóc, trong các tế bào khác chúng kết thành các nhóm, với mật độ
ngày một tăng lên. Tại chỗ có vẻ như đã ở giai đoạn sau, nhân và toàn bộ tế
bào bị phân hủy, chỉ để lại một bó dày đặc các sợi. Alzheimer coi hiện tượng
các sợi hấp thu một loại thuốc nhuộm khác so với các tế bào thông thường là