Chúng tôi dơ bẩn đến nỗi không nhận ra mình trước một tấm gương soi.
Lúc khởi hành ở Compiègne, chúng tôi còn là những người dân sự, mỗi
người có y phục riêng và nhân cách riêng. Tại đây chúng tôi trông giống
nhứ một bầy người múa rối xồm xoàm bị tháo rời từng mảnh. Trong đám
đông hỗn loạn, nhiều linh mục mặc áo dòng xuất hiện thật trái cựa. Một
trong số đó, một tu viện trưởng trẻ tuổi mang bộ mặt bê bết máu. Vì muốn
giúp một người bạn xuống toa xe, ông đã nhận nguyên một báng súng vào
trán. Và người bạn nầy lẽ ra cần, được dìu đi, lại phải dìu lại ông bởi vì ông
bị đánh bất tỉnh. Nước đã giúp ông ta hoàn hồn một chút, nhưng ngã mình
xuống một chiếc ghế dài, hai tay ôm đầu, ông ta tự hỏi không biết có phải
mình ở trong phòng đợi của “Địa ngục” “chăng.
Michael luôn luôn đi dọ hỏi tin tức, đã tìm cách nói chuyện với một công
nhân phục dịch trong trại nầy. Lập tức một nhóm người tập họp lại vì tất cả
mọi người đều tự hỏi, không phải là không lo lắng, người ta sẽ làm gì chúng
tôi. Tôi nghe anh ta nói với giọng khàn đặc:
- Tôi cũng là tù nhân như các anh, tôi là dân Đức, tất nhiên... các anh
nghĩ gì? Không phải tất cả đối lập chúng tôi đều bị chết hết... còn nữa... tôi
đã bị nhốt ở đây mười năm rồi..
Chúng tôi chân thành uống những lời anh ta nói, và họ đa số không hiểu
tiếng Đức năn nỉ xin chúng tôi địch dần dần. Người kia, bị vô số câu hỏi tấn
công, luôn luôn trả lời, tỏ vẻ rất thỏa dạ vì là đối tượng của một sự chú ý
như thế:
- Với các điều kiện hiện tại, người ta không còn chết ở trại Buchenwald
nữa, trừ ra những người bệnh ngặt. Thời gian nầy rất tốt... Bây giờ, đây là
một nhà dưỡng bệnh thật sự, các, anh sẽ thấy ở đây có đủ sắc dân, đúng,
đúng, có cả người Nga nữa. Tiến đến gần hơn chúng tôi tỏ vẻ ngạc nhiên
khi thấy anh ta an nói tự do ở đây, anh ta trả lời: “Quân SS đưa các anh cho
đến cửa ngoài, ở đây, bên trong toàn trại được các tù nhân chính trị cai
quản. Chắc chắn là phải làm việc, nhưng các anh tha hồ nhận quà mà thân
nhân có sức gởi cho và viết thơ mỗi tháng một lần. Nhiệm vụ của tôi là mơ
ước và cả một hệ thống sát trùng. Vả lại lát nữa các anh sẽ đi qua đó. Cái gì
vậy, một tu sĩ?
