không có khả năng tập hợp xung quanh những biểu tượng của một tín
ngưỡng tôn giáo chung. Đạo Phật không chấp nhận sự tồn tại thế giới vật
chất và thuyết giáo một triết lý khổ hạnh, không thể là một tác nhân thay
đổi thích hợp nữa. Nho giáo, mặc dù ăn sâu như một tập hợp các phương
châm chính trị và xã hội vào giới quý tộc Việt Nam đã bị mất tín nhiệm vì
sự đầu hàng hèn hạ của triều đình phong kiến trước sự xâm lược của người
Pháp. Kết quả, hầu hết các phong trào dân tộc chủ nghĩa phi cộng sản đều
có xu hướng thiên về khu vực địa lý, bởi các chiến thuật hoặc bởi cá nhân.
Hành động của các thành viên, dù dũng cảm, nhưng lại thường là những
hành động căm thù vô nghĩa chống lại một kẻ thù hùng mạnh, kẻ có thể
làm các lực lượng nổi loạn chạy tán loạn chỉ cần một cái vỗ tay.
“Đường Kách Mệnh” là nỗ lực đầu tiên của Nguyễn Ái Quốc nhằm
truyền bá học thuyết Marx - Lenin với đồng bào mình. Là một tuyên bố về
ý thức hệ, nó không mang lại được nhiều cho các nhà nghiên cứu nghiêm
túc Việt Nam hiện đại hoặc sử học của phong trào cộng sản thế giới.
Nguyễn Ái Quốc từng thừa nhận với các đồng sự, việc miêu tả học thuyết
Marx - Lenin và thực tiễn của nó vào trong cuốn sách chỉ có tính chất sơ
đẳng, một số phần rất khó hiểu. Phần trình bầy thiếu tinh tế và sự mập mờ
về ý thức hệ trong cách xử lý của Nguyễn Ái Quốc về khái niệm hai giai
đoạn và liên minh bốn giai cấp đã khiến một số người nghi ngờ liệu ông có
thấu hiểu học thuyết Marx - Lenin hay không. Nếu không hiểu, vậy sự cam
kết của ông đối với học thuyết này như thế nào. Bởi vì ông không miêu tả
một cách cụ thể “vai trò lãnh đạo” của giai cấp công nhân, (nguyên lý then
chốt của chủ nghĩa Lenin), trong cuộc cách mạng Việt Nam, một số quan
sát viên đã cho rằng cuốn sách là một thí dụ về “chủ nghĩa cộng sản nông
dân”, một cách tiếp cận không chính thống đối với chiến lược cách mạng
Marxist - Lenin mà sau này người ta gán cho Mao Trạch Đông.
Sẽ sai lầm nếu như cố gắng suy luận quá nhiều về quan điểm của
Nguyễn Ái Quốc được thể hiện trong cuốn sách ấy. Khi đó, ông đang cố
quảng bá các ý tưởng Marxist trong một xã hội chủ yếu là nông thôn và
thiếu sự tinh tế chính trị. Có thể Nguyễn Ái Quốc - theo niềm tin của mình
