hiệu”, những người “chưa bao giờ cố gắng cống hiến cho quần chúng vô
sản hoặc trung thành với Quốc tế Cộng sản”.
Trong khi đó, các đại biểu còn lại tại Hội nghị cố gắng giải quyết sự chia
rẽ đau buồn. Phần đông đại biểu đồng ý về nguyên tắc với dự thảo của Trần
Văn Cung, nhưng không dám phát biểu chống lại đồng sự cựu trào Lâm
Đức Thụ. Sau khi những đại biểu Bắc Kỳ bỏ về, Hội nghị dự thảo chương
trình hành động và một quyết nghị thành lập Đảng cộng sản Đông Dương.
Việc thành lập Đảng cộng sản ở Đông Dương, lúc này chưa chín mùi do sự
yếu kém của giai cấp công nhân Việt Nam và sự thiếu hiểu biết về lý luận
cách mạng. Sau khi thông qua nghị quyết, các đại biểu chính thức yêu cầu
Quốc tế Cộng sản công nhận và kết thúc Hội nghị.
Cuộc tranh luận nhanh chóng chuyển từ chỉ trích sang xuẩn ngốc. Nhiều
tháng sau hội nghị, Đông Dương Cộng sản Đảng bắt đầu lôi kéo các hội
viên bỏ Hội, ép buộc ban lãnh đạo ở Hong Kong phải tự nhận đã có sai lầm
nghiêm trọng về chiến thuật, không ủng hộ Đảng cộng sản trong hàng ngũ
hội viên trong nước. Tháng 8-1929, Hồ Tùng Mậu, Lê Quang Đạt được nhà
tù Quảng Đông phóng thích, họ trở lại Hong Kong. Được Lê Hồng Sơn tán
thành, quyết định lập một đảng cộng sản bí mật riêng nằm trong khuôn khổ
Hội - An Nam Cộng sản Đảng, gồm những hội viên tiến bộ nhất của tổ
chức. Ban điều hành được trao cho một “chi nhánh đặc biệt” gồm Lê Hồng
Sơn, Hồ Tùng Mậu, Lê Quang Đạt và hai người khác. Vì không tin Lâm
Đức Thụ, nên ông không được hỏi ý kiến.
Những chi bộ đầu tiên của đảng mới được thành lập ở Nam Kỳ tháng 8-
1929, dù với cái tên như thế, An Nam Cộng sản Đảng tích cực tuyển mộ
đảng viên khắp nơi. Nhưng rạn nứt nội bộ phong trào vẫn chưa được hàn
gắn. Cũng trong tháng Tám, Hồ Tùng Mậu gửi một bức thư cho Trần Văn
Cung và giới lãnh đạo Đông Dương Cộng sản Đảng đề nghị đại biểu của cả
hai đảng mới thành lập nên gặp nhau ở Quảng Châu thảo luận việc hợp
nhất. Nhưng giới lãnh đạo Đông Dương Cộng sản Đảng khinh thường trả
lời”rất bận” nên không tham dự. Thất vọng, Hồ Tùng Mậu đề nghị Quốc
tế Cộng sản tìm cách nào để tạo ra một Đảng cộng sản thống nhất:
