nông thôn ra thành thị, lại có quan hệ mật thiết họ hàng ở những làng gần
đó. Khi tình hình nông thôn căng thẳng, nông dân bắt đầu tham gia những
vụ bạo động với các cuộc biểu tình của công nhân. Tại huyện Thanh
Chương, cách làng Kim Liên vài dặm về phía bắc - quê của Nguyễn Ái
Quốc, một trong những vùng phải chịu đựng những bất ổn nhất về kinh tế ở
các tỉnh miền Trung, hàng nghìn tá điền nổi giận đã đi bộ tới một đồn điền
địa phương mà chủ nhân của nó đã từng chiếm ruộng công và đối xử tàn
bạo với người làm công. Tài sản bị đập phá và một lá cờ búa liềm được treo
lên toà nhà hành chính. Pháp đưa lính Lê dương tới đàn áp cuộc bạo động,
hàng chục người biểu tình bị giết và bị thương.
Theo báo cáo của Pháp, sau khi vụ bạo động này bị đàn áp, mục tiêu của
những người biểu tình thay đổi. Đa số những người lãnh đạo biểu tình là trí
thức có lòng khát khao độc lập dân tộc hoặc muốn xây dựng “thiên đường
cộng sản”. Nông dân gia phong trào là để thoát khỏi nghèo đói và vì bất
mãn, căm thù người Pháp do bị kích động. Thái Văn Giai, một nhà hoạt
động bị Pháp bắt và bị tra tấn, nói: “Quần chúng không phải là những
người cộng sản, nhưng họ bất mãn. Bọn địa chủ bóc lột nông dân. Chính
phủ không mở rộng mạng lưới tưới tiêu để tăng năng suất trồng trọt. Còn
bọn quan lại sống không cần biết đến dân”.
Khi được hỏi tại sao nông dân căm thù người Pháp, Giai đáp “Người dân
không biết gì sự thống trị của người Pháp, cái đó xa vời với cuộc sống
hàng ngày của họ. Họ chỉ biết bọn quan lại, kẻ đang trực tiếp đè nén, áp
bức khinh rẻ họ”.
Những người cộng sản đóng vai trò chính trong việc gây nên cuộc bạo
động ở Trung Bộ. Cuối năm 1929, lãnh đạo Đông Dương Cộng sản Đảng
cử Nguyễn Phong Sắc, quê Nghệ An, tới Trung Kỳ tổ chức công nhân ở
Vinh. Để thực hiện nhiệm vụ này, ông vào làm việc tại nhà máy diêm Bến
Thuỷ. Tháng 2-1930, chỉ hai tuần lễ sau hội nghị thống nhất đảng ở Hong
Kong, Tỉnh uỷ Nghệ An được thành lập, bắt đầu thành lập các chi bộ trong
nhà máy và các nông hội ở nông thôn. Thiếu sự chỉ đạo sát sao của đảng,
