tưởng tượng nổi đó chính là Nguyễn Ái Quốc. Lúc đó tôi chỉ biết, đó là
người mà Trung ương đã phái cán bộ đi tìm, hơn nữa, được đảng anh em
giúp đỡ tìm kiếm, nhất định phải là người hoàn toàn đáng tin cậy”.
Vũ Anh thông báo cho người khách, Đảng đã lập một mạng lưới bí mật ở
tỉnh Vân Nam, sử dụng vỏ bọc của một công ty thương mại và dẫn ông tới
gặp Phùng Chí Kiên. Họ đã gặp Hoàng Văn Hoan, người tốt nghiệp trường
huấn luyện của Hội ở Quảng Châu, từng nhiều năm làm việc tại chi nhánh
của Đảng ở Xiêm và lúc này là một thợ may ở Côn Minh. Quốc trọ tại một
hiệu sách địa phương, đồng thời khuyên các đồng chí tiến hành hoạt động
cách mạng trong vùng. Như thường lệ, ông mang theo máy chữ bên mình,
viết một số bài báo cho báo Đồng Thanh - tờ báo của chi nhánh đảng ở hải
ngoại. Tháng Tư, ông tháp tùng Phùng Chí Kiên thăm những căn cứ của
Đảng dọc đường xe lửa từ Côn Minh tới biên giới Đông Dương. Người
Pháp đã xây dựng đường xe lửa đó, sử dụng vài ngàn công nhân Việt Nam
làm đường, để tạo thuận lợi giao thông giữa Đông Dương và những tỉnh
phía nam Trung Hoa. Giả trang ông già nông dân trong bộ quần áo ka - ki
bạc màu, “ông Trần” dừng lại ở một vài thị trấn dọc đường trong thời gian
vài tuần lễ, xem xét tình hình và đưa ra những lời khuyên về chính trị, sau
đó trở lại Côn Minh cuối tháng 5-1940.
Trong lúc đó, tình hình đảng viên đang trở nên sôi động ở Đông Dương.
Chính phủ Daladier báo hiệu sự kết thúc Mặt trận Bình dân ở Pháp. Chính
phủ thuộc địa cấm đoán khắc nghiệt những hoạt động của Đảng ở Đông
Dương. Tiếp đó, cuối tháng Tám, một tuyên bố gây sốc dư luận: Đức Quốc
Xã và Liên Xô đã ký một hiệp ước không xâm phạm lẫn nhau. Một tuần
sau, quân đội Đức vượt qua biên giới Ba Lan. Anh và Pháp tuyên chiến với
Đức.
Những tin tức này đã có tác động thảm hoạ đến hoạt động của Đảng ở
Đông Dương. Toàn quyền mới, tướng Georges Catroux, tức khắc ra lệnh
thẳng tay đàn áp những hoạt động công khai và bán công khai của Đảng
cộng sản Đông Dương cũng như những tổ chức chính trị cấp tiến khác. Lê
Hồng Phong, đại diện Đảng cộng sản Đông Dương tại Cộng sản Quốc tế, bị
