vị chiến đấu, vạch kế hoạch đánh chiếm các cơ quan chính phủ, lập đơn vị
danh dự thực hiện ám sát, khủng bố nhằm vào những quan chức và những
người ủng hộ chế độ. Ở nhiều làng xung quanh, các đơn vị tuyên truyền vũ
trang được hình thành chuẩn bị thời điểm khi được lệnh tiến vào Hà Nội
khuấy động nhân dân thành thị và trợ giúp lực lượng nội thành cướp chính
quyền.
Tình hình kinh tế tồi tệ trong tất cả khu vực thành thị diễn ra có lợi cho
những người nổi dậy. Sản xuất công nghiệp tụt giảm trong hai năm gần đây,
đồng thời nạn lạm phát - cũng góp một phần do việc chính quyền quân
phiệt Nhật Bản in thêm tiền để chi tiêu cho nhu cầu của họ - cũng tăng lên
nhanh chóng. Trong vài tháng, tỷ giá đồng bạc Đông Dương từ 0,25 đô la
giảm xuống dưới 0,10 đô la Mỹ. Theo đánh giá, giá cả sinh hoạt tăng lên ba
lần so với lúc bắt đầu chiến tranh. Do giá sinh hoạt gia tăng, nạn thiếu hụt
thực phẩm vẫn tiếp tục trầm trọng, nhiều người thuộc tầng lớp trung lưu ở
Hà Nội cũng như các thành phố lớn khác ngả sang Việt Minh, thậm chí một
số người bắt đầu mua “trái phiếu cách mạng” của Việt Minh để lấy lòng
chính quyền cách mạng mới.
Trong hai tuần lễ đầu tháng Tám, giới lãnh đạo đảng ở Hà Nội tìm cách
thâm nhập những đơn vị quân đội chính phủ đóng ở thủ đô, bắt liên lạc với
Phan Kế Toại, Khâm sai đại thần ở Bắc Kỳ. Phan Kế Toại, theo báo cáo,
người có thiện cảm bí mật với lực lượng cách mạng (con trai ông tham gia
tích cực trong Mặt trận Việt Minh), gặp Nguyễn Khang ngày 13-8-1945 và
đề nghị Việt Minh tham gia chính phủ Bảo Đại, bây giờ đang chuẩn bị đàm
phán với phe Đồng Minh chiến thắng. Nhưng Khang từ chối, khuyên vua
Bảo Đại nên thoái vị, trao chính quyền cho chính phủ cộng hoà mới. Phan
Kế Toại không phải là người được uỷ thác, nhưng đồng ý chuyển thư tới
triều đình ở Huế. Cùng ngày, Thủ tướng Trần Trọng Kim, cảm thấy nhục
nhã về sự không hợp pháp của chính phủ đương thời, đau đớn vì bản thân
thiếu kinh nghiệm, (trước khi được bổ nhiệm làm thủ tướng, ông chỉ là nhà
sử học có quan điểm chính trị ôn hoà), đã từ chức ở Huế và trao quyền cho
một uỷ ban được thành lập làm chính phủ lâm thời cho tới khi lực lượng
