Vũ khí mà những người quá khích dùng để phát động đấu tranh giai cấp
ở nông thôn là luật cải cách ruộng đất. Hồ Chí Minh phản đối những biện
pháp tàn bạo trong chiến tranh chống Pháp, nhưng năm 1953, theo mệnh
lệnh cố vấn Trung Quốc, ông miễn cưỡng đồng ý phải dùng những quy tắc
cứng rắn hơn làm phương tiện huy động dân nghèo chuẩn bị cho trận Điện
Biên Phủ. Khi kháng chiến kết thúc, Đảng quyết tâm hoàn thành chương
trình và đặt nền tảng việc tập thể hoá toàn bộ đất đai canh tác trong nước.
Theo lời kêu gọi của ông với nhân dân đầu tháng 9-1954, Hồ Chí Minh
hứa, chương trình “người cày có ruộng” cho những tỉnh ở miền Bắc nằm
trong nghị sự của chính phủ. Tuy nhiên, ông cũng thổ lộ với một số cộng sự
tin cậy là bản thân ông không thấy “cấp bách”, chẳng qua là muốn làm vừa
lòng Bắc kinh và các đồng chí quá khích như Trường Chinh, Hoàng Quốc
Việt.
Để tiến hành giai đoạn tiếp của cải cách ruộng đất, giới lãnh đạo đảng có
hai mục tiêu. Mục tiêu thứ nhất cơ bản là kinh tế: cho phép sử dụng hiệu
quả đất canh tác thông qua việc chuyển ruộng đất “thừa” của những phú
nông cho bần nông, cố nông, những người này chiến phần đông trong nông
thôn. Áp dụng mô hình ở Trung Hoa vài năm trước đây, giới lãnh đạo đảng
hy vọng sở hữu đất sẽ thúc đẩy nông dân cố gắng hơn và tăng sản lượng
ngũ cốc, do vậy làm nền móng cho việc xây dựng nông trang tập thể trong
tương lai gần. Mục tiêu thứ hai và có lẽ là mục tiêu mục tiêu quan trọng
hơn, mang màu sắc chính trị hơn: là đánh đổ thế lực của bọn “phong kiến”
ở cấp làng xã (cụ thể là giai cấp địa chủ) và thành lập cơ quan lãnh đạo mới
ở nông thôn gồm những người xuất thân bần cố nông, họ sẽ biết ơn Đảng
và trung thành tuyệt đối thực hiện những chính sách của Đảng.
Nhấn mạnh về lợi ích của chiến dịch cải cách ruộng đất, những người
quá khích trong ban lãnh đạo Đảng thực hiện theo lời dạy của Mao Trạch
Đông, tác giả chương trình tương tự ở Trung Hoa, nhận xét huỵch toẹt
“cách mạng không phải là buổi dạ tiệc”. Từ thập niên 1920, Mao đã muốn
đưa ra bóng ma đấu tranh giai cấp để chiếm lấy sự ủng hộ của những phần
tử quá khích trong nông thôn. Dù chương trình đó bị gác lại trong kháng
