cách ruộng đất để giải quyết thù oán cá nhân, buộc tội những người khác
tham gia hoạt động phản cách mạng. Trong quá trình cải cách ruộng đất,
vài ngàn người, nhiều người trong số này từng trung thành ủng hộ Việt
Minh, bị buộc tội phản quốc và bị trừng phạt. Trong một số trường hợp, các
cán bộ lấy những bần nông cốt cán đấu tố những cựu chiến binh Việt Minh
vừa ra khỏi dân quân và gia đình họ. Ngay cả những người có mối quan hệ
với cán bộ cấp cao cũng không thoát. Có trường hợp, một cựu quan chức
Việt Minh được chính Hồ Chí Minh che chở, Hồ ngỏ lời với chính quyền
địa phương, không được mang vị quan chức này ra đấu tố. Vậy mà, vị quan
chức này và gia đình vẫn bị dân làng mang ra làm nhục, ngược đãi và đấu
tố. Người cháu của của viên quan này là Dương Vân Mai Elliot đã kể lại:
Mỗi khi bác tôi ra ngoài là bị trẻ con xúm vào ném đá. Dù bị người lớn
chửi rủa hoặc đánh đập một cách vô lý, bác tôi vẫn phải cúi đầu nhẫn nhục
van nài: “Con lạy các ông các bà tha cho con…” Địa chủ trở thành chỗ
cho dân nghèo trút cơn giận dữ vì cuộc sống khó khăn của họ. Dân trong
làng sốt sắng ngược đãi bác tôi để chứng tỏ họ hăng hái ủng hộ cải cách
ruộng đất lấy lòng Đội cải cách đang nắm quyền lực. Một số khác chẳng
qua vì ghen tức với tài sản và ảnh hưởng của địa chủ nên bây giờ thích thú
làm nhục họ”.
Cuối cùng, vị cựu quan chức mất nhà, mất ruộng, buộc phải ở trong túp
lều gần sườn đồi, ông và gia đình phải cày cấy trên vài sào đất sỏi đá do
Đội cải cách chia.
Không còn nghi ngờ gì nữa, bạo lực gắn với chiến dịch cải cách ruộng
đất bột phát từ hận thù giai cấp và cá nhân đã được tích lũy bao đời nay
trên những cánh đồng lúa. Hậu quả của những hành động này nhiều khi rất
bi thảm, nhưng có thể nhìn nhận như một thứ sản phẩm phụ không thể
tránh khỏi của bất cứ cuộc cách mạng nào.
Nhưng cũng có nhiều bằng chứng cho thấy lãnh đạo Đảng đã soạn thảo
và thực hiện chương trình. Chỉ đạo chung cho chiến dịch cải cách ruộng đất
là Trường Chinh, một người ngưỡng mộ chính sách nông nghiệp Trung
Quốc, nhai lại quan điểm Maoist cho rằng cải cách ruộng đất là “cuộc đấu
