phương pháp tàn bạo đó, trong khi chúng ta có chương trình giáo dục và
có chính nghĩa?”
Việc Hồ Chí Minh quở trách cán bộ dưới quyền sử dụng những biện
pháp tàn bạo có lẽ chẳng có hiệu lực. Một địa chủ ở Thái Nguyên, từng
trung thành ủng hộ phong trào cách mạng suốt nhiều năm (thậm chí có lần
che chở Trường Chinh và Hoàng Quốc Việt khỏi bị Pháp bắt) bị cố vấn cải
cách ruộng đất Trung Quốc buộc tội là địa chủ hung ác và kết án tử hình.
Khi tất cả dân làng đứng lên bảo vệ bà, họ lại bị quy là tay sai của địch. Sau
khi Hồ Chí Minh biết chuyện, ông đặt vấn đề với Trường Chinh, bản án
được giảm nhẹ. Tuy nhiên, những sự việc được giảm nhẹ như thế có lẽ
hiếm hoi, trước khi chiến dịch cải cách ruộng đất kết thúc cuối năm 1956,
vài ngàn người bị xử tử, rất nhiều người khác bị hành hạ, tra tấn, giam cầm
và bị xỉ nhục gán nhãn ô nhục “kẻ thù giai cấp” của nhân dân không gột
rửa được. Dù Hồ Chí Minh có thể kinh hãi trước bạo lực bừa bãi trong
chiến dịch cải cách ruộng đất, theo quan điểm của quan sát viên Việt Nam,
ông bị Mao Trạch Đông hăm doạ, không dám chống lại với đám cố vấn
Trung Quốc tại Việt Nam.
Tháng 3-1955, Ban Chấp hành Trung ương họp ở Hà Nội. Một trong
những chủ đề chính đem ra bàn, việc thực thi chiến dịch cải cách ruộng đất.
Dù Hồ Chí Minh hiển nhiên lo lắng tới mức độ tăng cao bạo lực ở nông
thôn, nhưng sự ra đời Khối Hiệp ước Đông Nam Á (SEATO) do Mỹ lập lên
ở Manila và sự kiện một nhóm biệt kích do CIA nuôi dưỡng gây ra những
vụ phá hoại ở miền Bắc, khiến Hà Nội phải quan tâm. Nhiều lãnh đạo Đảng
cho chương trình cải cách ruộng đất là công cụ cần thiết để đè bẹp bọn
phản động. Dù hội nghị toàn thể kêu gọi kiểm soát cẩn thận chương trình
cải cách ruộng đất để bảo đảm, chỉ có những địa chủ gian ác mới bị buộc
tội chống lại nhân dân, hội nghị tuyên bố “hữu khuynh” (ám chỉ quan điểm
coi trọng nhiệm vụ thống nhất đất nước hơn việc bắt đầu quá trình tiến lên
xã hội chủ nghĩa) còn nguy hiểm hơn “tả khuynh” (hăng hái quá mức khi
tiến hành Cải cách ruộng đất). Phát biểu kết thúc phiên họp, Hồ tỏ ra không
hài lòng trước những quyết định hội nghị đưa ra, ông phàn nàn, hội nghị
