miền Nam Việt Nam”. Sự thật, hội nghị diễn ra ở những khu nhà nhỏ trong
khu rừng rậm rạp của một đồn điền cao su dọc theo biên giới Campuchia,
về sau khu vực này là nơi đóng bản doanh của Trung ương Cục. Gồm có
sáu mươi đại biểu tham dự, đây là một sự kiện đáng nhớ. Theo Trương Như
Tảng, một trí thức tham gia lễ thành lập, viết “tất cả những người có mặt
trong gian nhà đơn sơ đều hiểu mình đang tham dự một sự kiện có ý nghĩa
lịch sử”. Trên đường về Sài Gòn bằng xe đò, Tảng có cảm giác lâng lâng
“một hy vọng dù nhỏ nhoi”. Vài tuần sau, tân tổng thống Mỹ, John
Fitzgerald Kennedy nhậm chức. Trong lễ bàn giao, tổng thống Eisenhower
tuyệt nhiên không đả động gì đến những hoạt động nổi dậy ngày càng tăng
ở miền Nam Việt Nam.
Trên thực tế, dù Dwight Eisenhower không nhận thức được việc đó thì
sự oán giận chống lại Ngô Đình Diệm và người em trai lạm quyền Ngô
Đình Nhu ngày càng tăng lên trong nhiều thành phần xã hội miền Nam.
Nông dân bất mãn vì tham nhũng và phải nộp tô quá cao. Giới Phật Giáo
giận dữ trước việc chính phủ thiên vị Thiên Chúa Giáo, cũng như nhân dân
các dân tộc ít người, Hoa kiều, các giáo phái và người Thượng ở Tây
Nguyên bất mãn trước sự độc tài của chính quyền Ngô Đình Diệm. Lên
tiếng chống đối mạnh là trí thức tại Sài Gòn và nhiều thành phố khác đả
kích chế độ độc tài gia đình trị Ngô Đình Diệm. Bản hiến pháp, thảo ra năm
1956 với sự giúp đỡ của cố vấn Mỹ, chỉ còn là mớ giấy lộn.
Phong trào kháng chiến phát triển nhanh chóng ở Nam Việt Nam khiến
các nhà lãnh đạo Đảng ở Hà Nội tin rằng cần phải tổ chức lại guồng máy
cách mạng sẵn có. Giữa tháng 1-1961, ngay sau cuộc đảo chính quân sự lật
đổ chế độ Diệm bất thành ở Sài Gòn, Bộ Chính trị họp đánh giá tình hình,
đưa ra những chỉ thị hoạt động trong tương lai. Bộ Chính trị kết luận, thời
kỳ ổn định ở miền Nam đã qua, các nhà lãnh đạo Đảng kêu gọi đẩy mạnh
đấu tranh cả về chính trị và quân sự chuẩn bị cho một cuộc nổi dậy có thể
đến bất cứ lúc nào. Không còn có sự lựa chọn nào nữa để giải quyết hoà
bình trong các vấn đề. Cho dù Hồ Chí Minh đồng ý với những kết luận đó
theo những điều khoản chung, ông tiếp tục nhắc các đồng chí của ông
