Ân Lai hỏi liệu các đồng chí Việt Nam có lo lắng rằng Trung Quốc đang cố
gắng áp đặt sự thống trị trong lịch sử đối với Việt Nam. Ông đáp, nếu thế,
Bắc Kinh vui lòng rút quân đội ra khỏi Bắc Việt Nam (bấy giờ lên đến hơn
100.000 người), cũng như những đơn vị bổ xung đang đóng ở các tỉnh dọc
biên giới Trung Quốc.
Không muốn xúc phạm Trung Quốc, Lê Duẩn hạ giọng hoà giải. Ông
cám ơn sự giúp đỡ của Trung Quốc là một bảo đảm quan trọng cho sống
còn của Việt Nam Dân chủ Cộng hoà và thành công sắp tới mang lại thống
nhất đất nước. Nhưng Lê Duẩn nhấn mạnh tầm quan trọng của mối quan hệ
giữa Hà Nội với Moscow, nói riêng là bắt đầu chủ nghĩa thực dụng, cho
rằng ngay cả Trung Quốc cũng đã từng áp dụng tại những thời điểm khác
nhau trước đây. Về phần cho là Liên Xô phản bội học thuyết cách mạng, Lê
Duẩn nhận xét cần phải có thái độ hoà giải đối với những nước “cải cách”
(nghĩa là chủ nghĩa xét lại) trong phe xã hội chủ nghĩa là cách thuyết phục
họ trở lại nguyên tắc cách mạng.
Cuối cùng, bản thân Hồ Chí Minh cũng lao vào cuộc tranh cãi. Khi Hồ
gặp giới lãnh đạo Trung Quốc, Chu Ân Lai thẳng thừng buộc tội ông “anh
đang hăm doạ chúng tôi”. Chu Ân Lai nhắc lại đề nghị của ông di chuyển
tất cả quân đội Trung Quốc ra khỏi các tỉnh biên giới nếu họ gây ấn tượng
uy hiếp Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Đặng Tiểu Bình ngắt lời, nói lực
lượng đó chỉ duy nhất để chống lại khả năng Mỹ can thiệp. Hồ lập tức phản
đối chính phủ ông không có ý định hăm doạ Trung Quốc và tuyên bố Việt
Nam cảm thấy thoải mái việc quân đội đóng ở phía bắc biên giới. Mối quan
hệ căng thẳng Trung - Việt đánh dấu sự rạn nứt bắt đầu, nhưng mầm mống
sự bực bội trong tương lai và nghi ngờ lẫn nhau đang nẩy mầm.
Suốt năm 1966, xung đột ở Nam Việt Nam tăng mạnh. Để tránh thất bại
nhục nhã ở Đông Nam Á, chính quyền Johnson đều đặn đổ thêm quân. Lúc
này, quân Mỹ bắt đầu thực hiện những chiến dịch “tìm và diệt” để phá vỡ
phong trào kháng chiến và dồn lực lượng nổi dậy từ vùng đồng bằng lên
Tây Nguyên và dọc biên giới Campuchia, cắt đứt việc tuyển quân và tiếp
tế. Quân đội Sài Gòn chủ yếu làm nhiệm vụ bình định và hoạt động trong
