Nguyễn Xuân Khánh
Hồ Quý Ly
Phần IV- Chương -1-
Cái chết của ông vua già
Âm mưu như lũ mèo hoang, trong đêm den, đi giầy nhung, nhẹ nhàng len
lén đến gặp nhau. Lúc ông vua già Nghệ Tôn đang hấp hối này chính là lúc
âm mưu lồng lộn nhất.
Nguyễn Cẩn cứ tưởng Trần Khát Chân và Trần Nguyên Hàng không gặp
mặt nhau trong giờ phút này; nhưng chính lúc Cẩn đang bẩm trình riêng với
thái sư Quý Ly trong mật thất, thì Trần Nguyên Hàng đã giả trang, đến gặp
Khát Chân. Nhà Nguyên Hàng ở gần Văn Miếu, sát Đại Hồ là khu hồ lớn
chạy dài suốt từ cửa nam hoàng thành đến vùng Trại Mai. Nguyên Hàng áo
tơi nón lá cùng người gia tướng rậm râu, xuống thuyền nhỏ, bơi trong
sương mù đi xuống vùng nam Thăng Long.
Chập tối, khi Nguyên Hàng được triệu vào cung gặp thượng hoàng Nghệ
Tôn, ông vua già nắm lấy tay quan Thái bảo, rớt nước mắt:
- Giờ của ta đã đến rồi. Ta muốn cùng khanh đến thái miếu lần cuối cùng để
bái lạy tổ tông.
Đám lính hầu đã sắp sẵn kiệu, đỡ đức thượng hoàng dậy. rước sang nhà thái
miếu. Ông vua già gượng ngồi xuống chiếu hoa. rồi cúi rạp mình sát đất
trước bàn thờ. Ông đập đầu xuống đất, khóc rưng rức:
- Con là kẻ mắc tội lớn với tổ tiên. Con đã lầm dùng người, tạo điều kiện
cho kẻ ngoại thích lộng hành. Giờ đây con sáp hết tuổi trời, sắp trở về với
tổ tông, hối lại thì đã muộn. Cơ nghiệp nhà Trần lúc này, như ngọn đèn
trước gió. Mong các bậc tiên vương hãy phù hộ cho con cháu, để trung
hưng lại công nghiệp hiểu hách của cha ông.
Trần Nguyên Hàng quỳ sát sau lưng Nghệ Tôn, nghe tiếng khóc của ông
vua già như đứt từng khúc ruột. Ông vua già nắm lấy tay Hàng:
Lúc này, trẫm biết cậy vào ai? Nguyên Đán đã chết. Duệ Tôn đã chết. Trần
Sư Hiền thì già lão. Còn phủ quân tướng công Trần Nguyên Uyên chỉ biết
đêm ngày vùi đầu vào rượu chè hát xướng trên hồ Tây. Trong tôn thất,
khanh là người bình tĩnh nhất, trí lực nhất, ta chỉ còn biết tin cậy vào
