Nguyễn Xuân Khánh
Hồ Quý Ly
Chương 4
Quay trở lại cuộc đối đầu Chiêm - Việt trên sông Hoàng Giang. Khi còn
chưa được điều đi đánh Phạm Sư Ôn và còn phụ trách tiền quân chống
Chiêm, Hoàng Phụng Thế đã sai đóng cọc ở ba khúc sông, tạo nên tuyến
phòng thủ rất vững chắc, thuyền của Chế Bồng Nga muốn tiến vào sâu
cũng rất khó. Vua Chiêm là tay lão tướng, rất thận trọng. Ông ta biết rõ
rằng trận chiến ở đây gay go và khác hẳn trận đánh quân Việt trên sông
Lương, Thanh Hoá. Trận ấy sở dĩ thắng nhanh vì ở đó đang có loạn làm
cho tinh thần quân Đại việt dao động. Mục đích đó họ Chế đã thành công.
Sau trận sông Lương, Chế Bồng Nga xem xét tình thế, thấy hoàn toàn thuận
lợi cho quân Chiêm. Lần này, hàng tương Nguyên Diệu là một đại thần,
ngoài ra trong tay Chế lại có thư của mấy viên tư đồ, Thái bảo... những dại
thần khác của người Việt cầu xin ông giúp đỡ, và hứa làm nội ứng. Hơn
nữa, tin tức về quân Phạm Sư Ôn nổi loạn chiếm Thăng Long lại càng làm
cho ông thêm quyết tâm. Do đó, khi đánh xong trận sông Lương, thời tiết
lúc đó rét đậm, đáng lẽ theo thường lệ ông sẽ rút quân về chờ mùa gió nồng
năm sau. vì người Chiêm kém chịu rét, vả lại nếu tiến vào vùng châu thổ
sông Hồng mùa đông. thuyền quân ông sẽ bị ngược gió rất bất lợi trong
việc tiến quân. Nhưng ông vua khôn ngoan đó đã ra một quyết định táo
bạo: Phải chớp lấy thời cơ Đại Việt đang suy yếu, đang bị chia rẽ nặng nề,
đang phải lo đối phó nhiều mặt, để tổng tấn công vào sào huyện nhà Trần
Vùng châu thổ sông Hồng vốn là địa bàn cơ sở, nơi bắt đầu dấy lên của nhà
Trần. Phủ Thiên Trường nằm ngay giữa đồng bằng là quê hương thứ hai
của họ Trần. Ở khắp nơi, đều có thái ấp của những vương hầu, công chúa,
quận chúa, hoàng tử và tướng quân nhà Trần: Nộn Sơn là trang và nơi tu
hành của công chúa Thuỵ Bảo vợ Trần Bình Trọng; tại ngã ba Sa có thái ấp
của tướng quân Trần Khánh Dư; ở Quắc Hương, thái ấp của gia đình Trần
Thủ Độ; vùng Bình Lục, thái ấp của Trần liễu và Trần Quang Khải; ấy là
chưa kể đến những làng xã được gọi là Trần Xá, nơi ở của người họ Trần
hoặc chịu ơn họ Trần cư ngụ. Như vậy, Chế Bồng Nga đang dấn thân vào
