HỒ QUÝ LY - Trang 344

- Vâng, đúng ra một cuốn sử.
- Sử gì?
- Lê Văn Hưu, thầy tôi, mới chỉ viết lịch sử nước Đại Việt đến hết triều
Lý...
- Cụ định...
- Tôi đang viết cuốn “Trần sử”
- Một cuốn sách về triều đại đương thời?
- Thật khó?
- Khó vì nó đụng chín đến nhiều người đang sống?
- Chỉ một phần nhỏ.
- Cái gì khó... lại lớn hơn.
Sử Văn Hoa chợt cười to:
- Còn gì nữa ư? Khó vì đầu tôi sắp lìa khỏi cổ - Giọng ông bỗng trở nên bi
phẫn - Song giá như tôi được viết nó ra trước khi chết... Như vậy, chết cũng
thoả, chết cũng chẳng ân hận gì...
Nguyên Trừng lặng lẽ ra khỏi ngục thất.
Hôm mới bị bắt, Sử Văn Hoa bị cùm chân tay, cổ bị đóng gông, mồm bị
đóng hàm thiếc. Người ta sợ ông gào la chửi rủa hay sợ ông tự vẫn? Theo
lệ xưa, tội càng nặng gông càng nặng. Sử Văn Hoa tội nặng nên phải đeo
chiếc gông sáu chục cân. Sử Văn Hoa vừa già vừa yếu nên khi đeo gông
hầu như ông không ngồi nổi dậy. Thành thử ông nằm cả ngày, chỉ có lúc ăn,
mới được tháo gông ngồi dậy. Sau khi gặp Nguyên Trừng lần thứ nhất, ông
được đổi chiếc gông nhẹ hơn, chỉ nặng hai chục cân. Sau lần gặp thứ hai,
ông được tháo bỏ hẳn gông cùm. Phải mất nửa tháng những vết loét ở cổ
chân, cổ tay do bị cùm mới lành trở lại. Cũng khi ấy, viên cai ngục hớn hở
vào gặp ông:
- Xin có lời mừng tiên sinh. Tâm nguyện của tiên sinh sắp được thành tựu.
Sử nắm lấy tay viên cai ngục.
- Có chuyện gì vậy? Xin bác cho biết.
- Đức ông Nguyên Trừng sai đưa đến đủ cả giấy trắng, bút, nghiên và mực;
Viên thư lại nói với tôi rằng gửi cho bác. Lại dặn bác cứ yên tâm viết cuốn
sách cho xong. Đức ông nói: “Sách sử là của quý ngàn đời. Phải là người