Nguyễn Xuân Khánh
Hồ Quý Ly
Chương 3
Nguyên Trừng, Thanh Mai ngồi trên bành con voi trắng. Ông già Lặc ngồi
trên đầu voi điều khiển. Lộ trình của họ dài và quanh co. Đường đi phải qua
nhiều núi cao, suối sâu, rừng rậm, vì vậy nên phải đi bằng voi; chỉ có voi
mới có sức chịu đựng dẻo dai, leo dốc cũng được, lội suối cũng được, mà
thức ăn là lá cây, trên rừng vốn sẵn.
Địa điểm đầu tiên hai người đến là núi Đạm Thuỷ vùng Đông Triều.
Như đã nói, Trần Thuận Tôn từ lâu đã chán cảnh bon chen trần thế. Quý Ly
đã ngầm sai đạo sĩ Nguyễn Khánh nói với vua:
- Cõi tiên thanh nhã, thơm tho, khác hẳn cõi phàm trần. Các tiên đế bản
triều ta đều thờ Phật, chưa ai từng theo chân tiên. Bệ hạ ở ngôi tôn quý
nhưng khó nhọc muôn việc, chi bằng nhường ngôi cho thái tử để theo tiên
tu đạo.
Vua Trần Thuận Tôn đã làm đạo quán trong vườn ngự uyển, quyết tâm tu
đạo. Sau đó làm chiếu nhường ngôi cho con là thái tử An. Lúc đầu vua tu ở
cung Bảo Thanh vùng núi Nhồi Thanh Hoá. Nơi đó cung điện nguy nga,
vẫn gần triều đình, chưa phải nơi thanh tịnh. Vùng Đông triều vốn là căn cứ
của nhà Trần, làng mộ tổ tiên nhà Trần cũng ở đó. Hơn nữa ở đấy có nhiều
danh sơn, phong cảnh như gấm như hoa. Mấy năm trước, vua đến núi Đạm
Thuỷ thăm mộ cha thấy có quán Ngọc Thanh, hang động, cỏ hoa tươi tốt,
hình như trong lòng đã thầm hẹn ước. Vì vậy, Thuận Tôn quyết định dứt bỏ
hoàn toàn với thế gian. Vua rời Thanh Hoá về tu ở quán Ngọc Thanh trên
núi Đạm Thuỷ.
***
Núi Đạm Thuỷ là một danh sơn của vùng Đông Triều lộ Hải Đông. Thời
xưa ở các danh sơn người ta hay xây chùa, bởi vì danh sơn thường phong
cảnh đẹp, hơn nữa lại là những đỉnh chóp cao, nơi đất chạm mây, nơi khí
thiêng đất trời tụ hội. Người ta hành ở đó có thể xử dụng được khí thiêng
sông núi để cho mình chóng thành chính quả. Theo cách nghĩ đó, trên núi
Đạm Thuỷ người ta dựng quán Ngọc Thanh; chỉ có khác, nơi đây tu tiên
