HỒ QUÝ LY - Trang 484

ngày reo hát, những lúc trời trong đứng ở đó nhìn thấy cả dòng sông Lục
Đầu như giải lụa ngoằn ngoèo trôi về phía xa xa, nhưng về mùa đông luôn
luôn có những đàm mây bồng bềnh bay qua. Người hoạ sĩ gọi bức tranh đó
là Hang Mây (Vân Oa).
Cả ba người quay trở về nhà khách. Bức tranh Vân Oa khổ lớn treo dài trên
tường. Phía trên đỉnh là ngôi nhà cỏ nằm trong rừng trúc. Khoảng giữa. lấp
ló ngôi chùa cổ đìu hiu dưới những hàng tùng. Phía dưới cùng uốn khúc
một dòng sông. Đẹp nhất và vẽ khó nhất là những đám mây. Những đám
mây xôm xốp giăng giăng khắp đỉnh núi và sườn núi khiến cho ngôi nhà
mờ mờ tỏ tỏ. Chúng phân cách ngôi lều cỏ với chân núi, với trần thế. Tức
là ngay cả ngôi chùa cũng nằm trong vùng trần thế... Nguyên Trừng nhìn
bức tranh nhận ngay ra nét vẽ của Phạm Sinh, nhưng ông không nói gì, chỉ
thở dài và mãi lúc sau mới bâng qươ:
- Chả trách gọi là hang mây!
Phía góc trống bên phải có bài thơ “Vân Oa” của Nguyễn Trãi:
Nửa rèm hoa chiếu, sách giường đầy
Khóm trúc ngoài sân reo gió lay
Ở chốn Vân Oa ngày rỗi trọn
Song trưa một gối giấc ngon say .
Nguyên Trừng cứ tấm tắc ngâm mãi hai câu thơ đầu của Trãi:
Bán liêm hoa ảnh mãn sàng thư
Đình ngoại tiêu tiêu thuỷ trúc cư...
Đêm hôm ấy ba người ngồi uống trà, Nguyên Trừng bảo:
- Nguyễn Trãi công tử có tài nhìn người nông phu đã nhận ngay ra tay thần
hoạ. Sáng nay nghe tiếng cười lại bảo nàng cỏ giọng hát hay. Công tử lại
cho chúng ta đọc thơ Vân Oa tuyệt tác. Vậy tôi đề nghị thế này: đêm nay
công từ phải làm một bài thơ, nàng Thanh Mai phải nhân thơ mà hát; còn ta
cũng nhân hát mà đàn...
Mọi người vui vẻ cười. Nguyễn Trãi có vẻ tần ngần:
- Thanh Hư Động gắn bó với vãn sinh từ thủa ấu thơ. Biết bao nhiêu cảnh
vật, hình bóng, kỷ niệm. Nhưng tôi mới chỉ làm bài thơ Vân Oa. Nhất định
tôi sẽ làm một bài thơ Côn Sơn... Có lẽ là đến lúc tuổi già chăng... còn bây