HỒ QUÝ LY - Trang 491

đức Phật.
- Ai dậy con bài kệ?
- Bẩm sư tổ, không ai dậy... Con suốt ngày đứng hầu tổ Con nghe tổ nói
chuyện với khách, và con nhập tâm. Tổ Huyền Quang lấy làm lạ. Từ đó, tổ
dậy cho chú bé học hành cẩn thận. Được một năm, sư Huyền Quang ốm
nặng. Chú tiểu đêm ngày liền kề bên thầy. Có bận, nửa đêm sư tỉnh dậy,
chợt nghe thấy bên giường có tiếng khóc sụt sùi. Nhìn ra mới biết tiếng
khóc của chú tiểu. Sư nắm lấy tay chú bé bảo:
- Con nín đi! Người tu hành đừng để cho tình cảm sai khiến.
- Thưa tổ, con biết, nhưng tự nhiên nước mắt cứ chảy ra.
- Dạo trước, ta đã giảng cho con bài “Sinh tử nhàn nhi dĩ”. (Sống chết,
nhàn mà thôi) của ngài Tuệ Trung, con không nhớ sao?
- Dạ, con còn nhớ.
- Con nghe dây. Sau khi ta ra đi, con hãy đến học đạo với thiền sư Lãm
Sơn. Ông ta là một ẩn tăng, ít nói, nhưng là bậc đắc đạo trong rừng thiền...
Chú sa di mấy tháng sau, tìm đến núi Lãm Sơn lộ Bắc Giang. Thiền sư Lãm
Sơn theo thuyết “vô ngôn chi giáo”. Hôm chú bé đến, sư bảo:
- Tổ Huyền Quang là thầy ta. Ta nghe tổ nói ngươi đứng hầu mà thuộc lòng
bài Tâm Vương, vậy đã có chút duyên với Phật rồi đó. Nhưng ta sẽ không
giảng giải gì hết. Tự nhà ngươi phải tìm ra cái “bản lai diện mục” của mình.
Sách đấy, kinh đấy, lục đấy, ngươi hãy tự đọc Đạo Phật có hàng ngàn cuốn
sách, nhưng mỗi người ngộ đạo có khi chỉ nhờ vào một câu. Hãy suy ngẫm
đêm ngày, cho đến lúc nào hết suy ngẫm và bừng sáng. Những lời của chư
tổ thật ngược ngạo, bí hiểm, nhưng thực ra chẳng có gì bí hiểm. Chẳng qua
chư tổ dùng lời khó khăn để chọn lựa người. Con đường đi đến chân giác
thành Phật vốn xa lắc và đầy gian nguy, nên chi không thể thiếu chí khí và
không được hèn nhát. Phải nhảy qua núi cao, thõng tay đi trên vực thẳm
mới đến được bờ giác...
Từ đó, chú bé chăm chỉ làm việc, đọc kinh và suy ngẫm. Chỉ có những giờ
thiền định, chú mới được ngồi lặng lẽ bên thầy. Thiền sư Lãm Sơn chẳng
nói gì, nhưng chú cảm thấy ánh mắt hiền từ ấm áp của thầy như luôn luôn ở
bên chú, hộ niệm cho chú.