Một sáng xuân nào đó, trong cảnh thái hòa êm ấm, không còn phập
phồng lo ngại vó ngựa Nguyên chà nát quê hương, sau giấc ngủ say, vua
bừng tỉnh dậy vén rèm nhìn ra vườn thượng uyển thì con người thi nhân
trong lòng bàng hoàng trước cảnh nên thơ, mà vì bận rộn việc nước, nhà vua
quên hẳn rằng xuân đã tới từ bao giờ. Là một thi nhân thấm nhuần giáo lý
nhà Phật, Trần Nhân Tông ghi ngay lên mảnh hoa tiên bài Xuân vãn :
Thụy khởi khải song phi,
Bất tri xuân dĩ qui,
Nhất song bạch hồ điệp,
Phách phách sấn hoa phi.
Hoa Bằng dịch :
Bừng tỉnh hé song ra,
Ồ xuân đến với ta,
Một đôi bươm bướm trắng,
Vỗ cánh lượn theo hoa.
Hơi Đường phảng phất trong những vần điệu của ông vua chiến sĩ đã
bao lần quên cả trời xuân trong rừng gươm giáo ở bến Chương dương, cửa
Hàm tử, đất Tây kết, hay sông Bạch đằng. Nếu ta đặt những lời ấy bên cạnh
những câu :
Ly biên đa hồ điệp,
Nghi thị lạc hoa phi.
(Ven rào đàn bướm lượn
Tưởng mấy cánh hoa bay.)
Hoặc :
Nhất phiến hoa phi giảm khước xuân,
Phong phiêu vạn điểm chính sầu nhân.
(Hoa rơi một cánh ít xuân phai,
Gió cuốn muôn hoa não dạ nầy.)
thì quả thật không biết đâu là thơ Đường, đâu là thơ Việt !
