bộ Đảng đang bị chia rẽ. Điều duy nhất níu chân ông là Đại hội Đại biểu
Nhân dân, ở đây ông là người phát ngôn và cũng là người lãnh đạo chính
quyền. Nền kinh tế kế hoạch đang tan rã nhưng chẳng có gì thay thế. Có tài
thoát khỏi những tình huống khó khăn nguy hiểm, ông cũng cần phải giống
Houdini, biết cách tránh cơn giông tố đang kéo đến.
Một thiếu sót cơ bản khi soạn thảo những sửa đổi Hiến pháp để phục
vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân và Xô viết Tối cao vẫn chưa được nêu rõ. Đó
là quên không thấy sự cần thiết phải phân biệt rõ giữa lập pháp và hành
pháp, hay nói cách khác, là sự tách biệt các quyền lực. Người ta đã bỏ qua
một điều là Đại hội Đại biểu Nhân dân có quyền ban bố các sắc lệnh cho cơ
quan hành pháp, chính phủ, nếu hai phần ba đa số đồng thuận. Việc này gây
ra hậu quả nghiêm trọng cho chính sách kinh tế, đặc biệt là cuộc chiến kiềm
chế lạm phát. Nhược điểm nguy hại này cũng thể hiện trong Đại hội Đại
biểu Nhân dân Nga và vì cuộc xung đột giữa hành pháp và lập pháp không
thể giải quyết được, đã dẫn đến một loạt sự kiện thảm khốc vào tháng
10/1993.
Trong một chừng mực nào đó, cái mác chủ nghĩa xã hội của
Gorbachev đang trở thành cũ rích, có thể lượm lặt từ số người đặt mua
những tờ báo nhà nước. Số lượng tờ Pravda, dưới quyền biên tập của Ivan
Frolov, thân cận của Gorbachev, giảm từ 9,5 triệu xuống còn 6,5 triệu bản
trong thời gian từ đầu năm 1989 và đầu năm 1990. Các cuộc tranh luận cấp
tiến nhiều hơn trên tờ Argumenty i Fakty (Bình luận và Sự kiện), nổi tiếng
nhờ những bài báo chân thực về tình hình thực tại Liên Xô, với số lượng
bán khoảng 33 triệu bản tính đến đầu năm 1990. Một bước ngoặt vào năm
1988 khi Vladislav Starkov, chủ biên, đã thực hiện một cuộc phỏng vấn đại
sứ Mỹ. Ông dám đặt một câu hỏi rất nhạy cảm: “Liệu những người Xô viết
có đặt máy nghe trộm ở Đại sứ quán Mỹ?” “Có, các ông có đặt và tôi cũng
có bằng chứng.” Đây là một phát giác gây chấn động độc giả Nga. Sự nhạy
cảm của Gorbachev về sự việc này ngày càng rõ ràng vào tháng 10/1989,
khi tờ Argumenty i Fakty tóm tắt kết quả thư độc giả. Điều này cho thấy các
