giống như Diêm vương và bóp nghẹt phong trào Sajudis ngay từ giai đoạn
trứng nước. Chỉ có làm như vậy vấn đề Lithuania mới được giải quyết triệt
để.
Song, Yakovlev nói rõ với nhân dân Lithuania rằng không thể phục hồi
các sứ mệnh ngoại giao với bên ngoài. Đây là điểm khó chấp nhận. Thái độ
dửng dưng của ông khiến nhiều người tin Gorbachev có cùng quan điểm về
tương lai cho vùng này. Khi Gorbachev trở lại Moskva, Yakovlev giãi bày
với ông cách tốt nhất là nên công nhận quyền tự trị của nước cộng hòa này
trong khuôn khổ Liên bang Xô viết. Gorbachev và các thành viên khác
trong Bộ Chính trị gạt phắt ngay ý định đó.
Gorbachev không cảm nhận được cơn bão đang tới và tại phiên họp
toàn thể Ban Chấp hành Trung ương Đảng tháng 9/1988, vấn đề dân tộc
được chính quyền coi là vấn đề quan trọng thứ yếu trong hàng loạt các vấn
đề họ đang phải đối mặt. Tháng 5/1992, khi được hỏi vấn đề làm cho ông
ngạc nhiên và mất nhiều công sức nhất, ông cho biết chính là vấn đề dân
tộc. Ông chỉ thừa nhận sự nghiêm trọng của vấn đề này vào mùa thu năm
1990, khi các nước cộng hòa không chịu đóng thuế. Cùng chung quan điểm
với nhiều người Nga khác, ông cho rằng vấn đề dân tộc đã được giải quyết.
Tháng 9/1992, khi tranh luận với các học giả Xô viết, Arkady Volsky đã
đưa ra bằng chứng di truyền học về sự tồn tại một con người mới người đàn
ông Xô viết và người phụ nữ Xô viết.
Tháng 12/1988, Yakovlev thừa nhận: “Chúng ta thật sự có rắc rối với
vấn đề dân tộc.” Moskva coi các dân tộc này đang tồn tại trong các nước
cộng hòa và Moskva là người kiến tạo hòa bình mà không nhìn nhận vấn đề
này đang lan rộng thành một hiện tượng ở khắp các nước cộng hòa; do vậy,
nó là mâu thuẫn tiềm tàng giữa nước cộng hòa và trung ương. Khi trung
ương cho rằng người Lithuania đang đẩy mạnh xung đột giữa các dân tộc
vào năm 1989, có nghĩa trung ương khuyến khích các dân tộc khác, người
Nga và các dân tộc khác ở vùng Bắc bán cầu đứng dậy đấu tranh cho mình,
