cố gắng tìm hiểu liệu ông có thật sự muốn lập một chính phủ đa đảng ở Ba
Lan hay không. Cùng lúc đó, rõ ràng tình hình của Đảng Công nhân Thống
nhất Ba Lan đang suy yếu nghiêm trọng, đặc biệt là mối quan hệ giữa nhà
nước và các tầng lớp lao động… Trong cuộc gặp giữa chúng ta với
Jaruzelski, chính sách của Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Liên Xô phải được
đẩy mạnh.
Moskva nhận định tình hình ở Ba Lan rất nghiêm trọng và Đảng Công
nhân Thống nhất Ba Lan hoàn toàn không kiểm soát được tình hình. Bộ
Chính trị đánh giá tầng lớp lãnh đạo Ba Lan không đủ mạnh để chống lại
phong trào đoàn kết của phe phản cách mạng.
Phần lớn các nhà lãnh đạo nghĩ rất khó đánh giá chính sách mới vì chế
độ của họ đều phụ thuộc vào sự hiện diện của quân đội Xô viết, đảm bảo
cho họ nắm chính quyền. Gorbachev bị thuyết phục rằng người dân ở các
nước Đông Âu đều có sự lựa chọn riêng của họ và họ muốn đi theo chủ
nghĩa xã hội. Cải cách trong khu vực sẽ là cải cách xã hội chủ nghĩa và do
vậy là củng cố chế độ chủ nghĩa xã hội. Các quan chức Đảng được bố trí
làm việc tại các đại sứ quán của Liên Xô ở các nước xã hội chủ nghĩa
không xếp vào hàng cán bộ làm việc ở nước ngoài mà là ở đất nước anh em.
Họ và các lực lượng an ninh thông báo với Moskva những điều mà Moskva
muốn nghe. Mọi thứ trong vườn hoa đều đẹp và dễ thương. Nếu có một vài
cọng cỏ dại, chúng sẽ bị nhổ bỏ ngay. Nếu có nguy cơ xuất hiện rắc rối, đại
sứ Xô viết lập tức điện ngay về Moskva và thông báo vừa có cuộc hội đàm
với Honecker, Husak hay một số nhà lãnh đạo khác, tất cả cam kết mọi việc
đều ổn và nằm trong tầm kiểm soát. Thông tin xấu hoặc ngược lại với thông
báo của họ chỉ là thông tin tuyên truyền phương Tây.
Việc này không có nghĩa là người Nga hoàn toàn bị che mắt trước thực
tế về sự yếu kém trong nền kinh tế của các quốc gia Đông Âu. Trường hợp
điển hình nhất là Ba Lan. Năm 1981, Jaruzelski yêu cầu viện trợ cho Ba
Lan 700 triệu đôla Mỹ giúp nước này giải quyết khoản nợ nước ngoài.
