mối quan hệ. Hai nước cộng hòa chính là Nga và Ukraine. Yeltsin và những
người dân chủ coi bản dự thảo là không chấp nhận được. Ở Kiev, Leonid
Kravchuk, Chủ tịch Quốc hội của Xô viết Tối cao Ukraine thông báo với
đại sứ Mỹ rằng Ukraine sẽ không ký một hiệp ước như vậy chừng nào nước
này chưa thông qua một hiến pháp mới, dự kiến sớm nhất là giữa năm
1991. Cũng có một cuộc trưng cầu dân ý, dựa trên hiến pháp mới. Người ta
cho rằng cuộc trưng cầu dân ý này có nội dung bàn đến nền độc lập. Sau đó,
Yeltsin ký một hiệp định song phương giữa Nga và Ukraine. Do vậy, Nga
và Ukraine có chung mục đích – nhằm chấm dứt sự tồn tại của chế độ Liên
bang. Nó sẽ được thay bằng một Liên bang lỏng lẻo hơn trước. Azerbaijan
cũng tuyên bố đi theo đường lối này. Armenia và Gruzia cũng quan tâm đến
vấn đề độc lập và sau đó họ sẽ dự tính các mối quan hệ của mình với các
nước cộng hòa thuộc Liên bang. Moldova có thể tiến hành như Ukraine.
Các nước cộng hòa Baltic cũng mong muốn thoát khỏi sự giám hộ của
chính quyền Liên bang. Chỉ còn lại Belarus và các nước cộng hòa vùng
Trung Á. Có thể, họ sẽ có quan hệ ổn định và gần gũi hơn với trung ương
nhưng họ cũng muốn có nhiều quyền lực hơn trong việc kiểm soát các
nguồn tài nguyên thiên nhiên và các tài sản kinh tế của mình. Vấn đề của
Gorbachev là các nước cộng hòa này đều kém phát triển nhất trong Liên
bang. Nga nắm vai trò quan trọng. Nước Nga quyết định thế nào đều sẽ ảnh
hưởng lớn đến tương lai của Liên bang. Chiến thuật của Yeltsin là tiếp tục
đàm phán thương lượng, Kravchuk cũng vậy, nhưng không bao giờ đi đến
thỏa thuận. Kịch bản của Khasbulatov mùa hè 1990 dường như đang trở
thành một thực tế.
Các mối quan hệ giữa Gorbachev và những người dân chủ trong Nhóm
Liên Khu vực trở nên tồi tệ hơn sau khi họ công khai kêu gọi chống
Gorbachev vào ngày 16/11. Họ muốn ông phải chủ trương kinh tế thị
trường, trao chủ quyền thật sự cho các nước cộng hòa, đất phải trao cho
nông trang viên, chấm dứt uy thế kiểm soát của Đảng vào quân đội và chính
quyền địa phương, đòi có một chính phủ mới ủng hộ cải cách và một quan
hệ đối tác giữa Gorbachev và Yeltsin. Điều khiến Gorbachev vô cùng giận
