Đại hội Đại biểu Nhân dân và có thể đạt được thỏa thuận. Chính phủ kêu
gọi người biểu tình trở về nhà và giới quân sự phải rút quân đội khỏi các
đường phố. Kryuchkov không chịu từ bỏ. Ông triệu hồi một nhà ngoại giao
Lithuania từ Mozambic về. Ông từng là cựu Thủ tướng Lithuania. Ông về
tới Moskva ngày 12/1. Hôm sau, Kryuchkov, Oleg Shenin và Yury
Maslyukov đề nghị ông giữ chức Thủ tướng Lithuania trong một chính phủ
theo thể chế tổng thống. Yazov cũng ủng hộ động thái này. Nhà ngoại giao
này bí mật bay tới Vilnius, thông báo tình hình; và trên đường về Moskva,
ông nói với Kryuchkov và cộng sự ý định muốn quay lại Mozambic.
Toàn bộ hành động này là một thảm hoạ. Thất bại trong việc chiếm tòa
nhà Đại hội Đại biểu Nhân dân, có lẽ vì trước sự có mặt của đông đảo nhà
báo nước ngoài và những dân thường không vũ trang sẵn sàng liều chết để
bảo vệ tòa nhà, đã là sự kiện rất hệ trọng. Không một chính quyền mới nào
được thành lập cho đến khi tòa nhà bị chiếm giữ. Trong một tuyên bố trước
các đại sứ nước ngoài chiều ngày 13/1, Gorbachev nhấn mạnh ông hoàn
toàn không biết ai ra lệnh tấn công tháp truyền hình. Sự thừa nhận này đồng
nghĩa với việc ông đã mất quyền kiểm soát đối với lực lượng an ninh. Nếu
đây là sự thật, liệu ông có lên án và đòi đưa những kẻ phạm tội ra xét xử
trước công lý? Ông chưa bao giờ lên án vũ lực, ngoại trừ tuyên bố đó là bị
xúi giục bởi người Lithuania. Ngày 14/1, phát biểu trước Xô viết Tối cao,
đầu tiên ông biết về hành động này là lúc 3 giờ sáng ngày 13/1 sau khi tháp
truyền hình bị chiếm đóng. Yazov xác nhận là viên sĩ quan chỉ huy đã cho
phép sử dụng vũ lực. Kryuchkov cho Gorbachev biết cả ông và Yazov đều
hoàn toàn không ra lệnh dùng vũ lực”.
Ter-Petrosyan lý giải Gorbachev
chấp nhận phe bảo thủ, gửi đi một bức điện và sau đó nhận ra việc này sẽ
thất bại, đã rút lui. Một cách giải thích khác là Gorbachev, trong khi gửi
điện tín đi ngày 10/1, cũng đang lên kế hoạch đàn áp thẳng tay. Có thật ông
không nhận ra sự việc sẽ dẫn đến đổ máu? Yakovlev và những người khác
khuyên Gorbachev tốt nhất là tới Vilnius, gặp Landsbergis và kết tội những
kẻ gây ra vụ sát hại này. Ông không để tâm đến lời khuyên đó.
