Trên cơ sở chương trình mới trình bày, tôi tin có khả năng đoàn kết tất
cả mọi thành phần tiến bộ... Chúng ta phải làm mọi việc đảm bảo Đảng
được cải cách và trở thành động lực chính cho chính sách cải tổ.
Sau đó, ông nói rõ ông là người ủng hộ kiên định lý tưởng xã hội chủ
nghĩa. Những tuyên bố như vậy làm người nghe nín thở. Mikhail
Sergeevich hoàn toàn không nắm bắt được những thay đổi to lớn bất thường
sau chính biến. Ông cứ tiếp tục nói đến cải cách Đảng − một tổ chức đã
phản bội ông. Đây chính là thời điểm sự nghiệp chính trị rạng rỡ của ông đi
đến hồi kết. Rõ ràng ông không được báo cáo kỹ hoặc là không lo lắng tự
tìm hiểu đầy đủ chi tiết những chuyện đã xảy ra.
Thay vì phải phân tích thấu đáo các sự kiện, ông lại bận rộn với việc
tìm các vị trí thay thế cho các quan chức tự làm ô danh mình. Có lẽ nguyên
nhân phát sinh từ cú sốc mà ông phải chịu đựng ở Foros. Tác động tâm lý
này còn lớn hơn nhiều vì ông chỉ hiểu lơ mơ về sự việc đang tiến triển.
Nhận thấy một trong số những người mình tin tưởng là đồng phạm trong
cuộc chính biến khiến ông hoang mang và vô cùng thất vọng. Ông phát biểu
trên truyền hình vào tối cùng ngày và tránh đề cập đến Đảng và chủ nghĩa
xã hội. Các mục tiêu vẫn giữ nguyên như trước: ký một hiệp ước Liên bang
mới, một hiến pháp Liên bang mới, bầu cử nghị viện và tổng thống. Lực
lượng an ninh phải được xem xét. Họ chứng tỏ “không đủ tin cậy”. Ngày
24/8, Gorbachev chọn Vadim Bakatin chịu trách nhiệm cơ cấu lại toàn bộ tổ
chức KGB. Đám đông giận dữ đã giật đổ tượng Dzerzhinsky − thủ trưởng
đầu tiên của cơ quan KGB, ở ngoài Lubyanka, trong khi các quan chức
KGB hủy các bằng chứng sai trái trước khi Bakatin tiếp nhận
Ngày 23/8, Yeltsin đã đánh đòn cuối cùng kết liễu sự nghiệp
Gorbachev. Tại Xô viết Tối cao Nga, ông đặt biên bản cuộc họp ngày 19/8
của chính phủ Gorbachev trước mặt Gorbachev và khăng khăng đòi đọc to
trên diễn đàn. Tất cả đều đã phản bội ông. Người duy nhất phản đối mạnh
mẽ vụ đảo chính là Nikolai Vorontsov, Bộ trưởng Môi trường, thành viên
