HỒ SƠ QUYỀN LỰC GORBACHEV - Trang 55

và ảnh hưởng của Gorbachev ngày càng tăng sau khi Mỹ từ chối giao lương
thực đã cam kết bán cho Liên Xô như một đòn trừng phạt ngay từ đầu cuộc
chiến. Tình thế đó buộc người ta phải tiến hành nghiên cứu cân nhắc và bắt
đầu triển khai Chương trình Lương thực vào năm 1982. Đó quả thật là một
nhiệm vụ gai góc và khó khăn, phải tập trung mọi nguồn lực cho sản xuất
nông nghiệp. Ý kiến phổ biến là nông nghiệp đang bị thất bát, phải chi cho
nó nhiều hơn là nó sản xuất ra. Bộ trưởng Tài chính thường than phiền là
không có tiền đầu tư cho nông nghiệp. Một vấn đề nghiêm trọng nữa là các
con số thống kê. Ủy ban Thống kê Nhà nước (Goskomstat), Ủy ban Kế
hoạch Nhà nước, Bộ Tài chính và các cơ quan khác không áp dụng phương
pháp so sánh để tính toán con số thống kê. Các con số thống kê thì luôn thể
hiện những thời hạn chung chung. Gorbachev tiến hành một cuộc nghiên
cứu kỹ lưỡng, chi tiết thực trạng nền nông nghiệp Xô viết và ông thật sự
sửng sốt khi phát hiện ra các nguồn lãng phí, sự lãnh đạm, thờ ơ, vô trách
nhiệm và sự kiệt quệ ở các vùng nông thôn. Ông tốn nhiều thời gian và
công sức cùng các chuyên gia phối hợp làm việc trong nhiều cuộc khảo sát.
Aleksandr Nikonov, lúc đó đang ở Moskva, đã giúp ông rất nhiều.
Gorbachev nhận thấy nông nghiệp chiếm đến 28% tổng thu nhập quốc gia,
do vậy cũng không sai khi cho rằng nông nghiệp là hố đen của nền kinh tế.
Ông công khai các số liệu và các nghiên cứu của mình trên tờ Kommunist
(Người cộng sản), tập san chính thức của Ban Chấp hành Trung ương. Các
cuộc nghiên cứu về kinh tế hé lộ sự thật chi tiêu cho quốc phòng đang ngày
càng tăng nhanh hơn tổng sản phẩm quốc dân. Có thể cắt giảm ngân sách
quốc phòng không? Nicolai Baibakov, Chủ tịch Ủy ban Kế hoạch Nhà
nước, gợi ý Gorbachev nêu vấn đề này trước Bộ Chính trị (Baibakov không
phải là ủy viên Bộ Chính trị). Ông này đặt vấn đề liệu Gorbachev có can
đảm đưa vấn đề này ra thảo luận trong Bộ Chính trị không. Câu trả lời là
không. Ông và Baibakov nhất trí nếu đưa một vấn đề như vậy ra thảo luận
trong Bộ Chính trị thì chỉ nhận được một kết quả là họ sẽ sớm trở thành
những người ra đi. Quốc phòng và an ninh là hai lĩnh vực cấm kỵ mà
Brezhnev và Ustinov đều quan tâm chú trọng.