Ngày 16/12/1986, Gorbachev gọi điện cho Andrei Sakharov đang bị đi
đày ở Gorky (Nizhny Novgorod) để mời ông về Moskva. Song, khi trở về
ông bị đối xử như một kẻ cùng đinh (ông hứa không dính líu đến chính trị)
và mãi đến mùa hè năm 1987, các phương tiện thông tin đại chúng Liên Xô
mới dám nhắc đến tên ông.
Gorbachev không biết phải làm thế nào với Sakharov. Tại cuộc họp Bộ
Chính trị ngày 29/8/1985, ông thông báo vào cuối tháng 7 đã nhận được
một bức thư của nhân vật Sakharov đầy tiếng tăm, xin phép cho vợ là Elena
Bonner được xuất ngoại để chữa bệnh. Chebirkov tiết lộ lý do chủ yếu phản
đối việc cho phép Sakharov ra nước ngoài là của Bộ trưởng Bộ Chế tạo
máy công nghiệp nhẹ, là bộ sản xuất vũ khí hạt nhân, vì sợ rằng người ta sẽ
giao cho Sakharov một phòng thí nghiệm để tiếp tục nghiên cứu về quân sự.
Ông Bộ trưởng kết luận bằng lời phát biểu: “Hành vi của Sakharov bị bà vợ
Bonner điều khiển”. Gorbachev đáp lại: “Sẽ xuất hiện chủ nghĩa phục quốc
Do Thái“. Gorbachev lại đặt câu hỏi liệu có thể đòi Sakharov tuyên bố ông
sẽ không ra nước ngoài không. Chebrikov e ngại nếu họ chỉ trích nghiêm
khắc Sakharov, ngay trước khi bước vào cuộc họp giữa Gorbachev với
Mitterrand và Reagan, đó sẽ là một điểm yếu. Mikhail Zimyanin là người
không kiềm chế hơn cả, ông nói về Bonner: “Bà ta là một con rắn độc bẩn
thỉu và là mụ đàn bà có tư tưởng đế quốc!” Gorbachev chất vấn liệu có nên
để bà ta xuất ngoại hay giữ lại trong nước thì hơn. Ông tóm tắt kết luận rằng
mọi thành viên đã nhất trí. Họ khẳng định việc nhận lá thư và vấn đề này đã
được bàn bạc kỹ lưỡng. Nguyện vọng ra nước ngoài của Bonner là có thể
được chấp nhận nhưng tất cả đều phụ thuộc vào ý định và mục đích xuất
ngoại của bà. Điều đó xảy ra thật, Sakharov hứa không xin cấp thị thực xuất
cảnh và Bonner chấp nhận đứng ngoài các vấn đề chính trị ở nước ngoài.
Trong suốt hai năm 1985-1986, Gorbachev để ý chặt chẽ đến Sakharov.
Theo thông tin từ cơ quan KGB, ông đã nhận được các bản ghi âm các cuộc
nói chuyện của Sakharov và các đoạn trích từ hồi ký của Sakharov. Bộ
Chính trị lật lại vấn đề tháng 6/1986, sau khi Gorbachev nhận được thư của
Sakharov yêu cầu trả tự do cho tù chính trị. Chebrikov nói rõ rằng Sakharov
