và vấn đề tù nhân chính trị gắn liền với nhau, không thể giải quyết riêng
từng vấn đề. Ông cũng cho rằng nếu Sakharov được phép quay lại Moskva,
ông phải cam kết từ bỏ các hoạt động xã hội. Song, theo ông, Bonner là một
cản trở khó có thể vượt qua bởi bà ta muốn đẩy Sakharov vào cuộc chiến
đối đầu với chính quyền Xô viết.
Khi Sakharov trở về Moskva tháng 12/1986, ông chấp nhận từ bỏ toàn
bộ hoạt động xã hội của mình. Gorbachev đã khôn khéo trung lập hóa vị
viện sĩ hàn lâm này. Tuy nhiên, Gorbachev nhận thấy ông cần sự ủng hộ của
Sakharov và đây là cơ hội đưa ông này tái xuất trên chính trường. Đối với
Gorbachev, Sakharov là nhân vật bất đồng chính kiến số một. Vị học giả
này, đáp lại lời khen ngợi vào tháng 1/1989 khi ông đặt danh hiệu cho
Gorbachev là nhân vật bất đồng chính kiến số một.
Gorbachev cũng phải tranh thủ giới trí thức và những người bất đồng
chính kiến trước đây. Ông cần có đồng minh trong cuộc chiến với các nhân
vật bảo thủ trong Đảng. Một trong những nhân vật lợi dụng tình thế này gây
phiền phức nhất là Egor Ligachev, người chống lại bất kỳ ai gièm pha và
bôi nhọ các thành quả của Đảng và Xô viết. Chủ trương công khai đối với
ông là khuếch trương những điều tốt đẹp của hệ thống cũ và không công
kích nó. Một cuộc chiến xảy ra sau đó giữa Ligachev và Aleksandr
Yakovlev, chính là là điều Gorbachev đã đoán định.
Đại hội Đảng lần thứ 27, từ tháng 2 đến tháng 3/1986 là một sự kiện
có tác động cảnh tỉnh. Mọi cố gắng đều tập trung vào việc xem xét báo cáo
của Mikhail Sergeevich trước Đại hội và Raisa đã tham gia tích cực vào các
cuộc thảo luận này. Gorbachev bắt đầu cảm thấy một số trong những người
mà ông ưu ái đề cử và bổ nhiệm lại không mặn mà lắm với cải cách và có
nguy cơ họ đang coi đó chỉ là một chiến dịch mà thôi. Báo cáo của các nhà
lãnh đạo các nước cộng hòa chỉ là bài thuộc lòng lặp đi lặp lại chán ngắt về
sự thành công mà không có dấu hiệu tự kiểm điểm. Một lá thư của một
