5/1987. Đó là một sự cố đau buồn và khiến người ta đặt ngay câu hỏi về
tính trì trệ và yếu kém của cái gọi là lực lượng chuyên nghiệp.
Chủ trương công khai cho phép báo chí công kích mạnh mẽ tình trạng
kinh tế và quốc gia. Nikolai Shmelev, một nhà kinh tế cấp tiến, viết:
Lúc này, chúng ta có thể miêu tả nền kinh tế hiện thời bằng các từ:
thiếu hụt, mất cân bằng, quản lý tồi, thiếu kế hoạch phát triển cụ thể…
Ngành công nghiệp không tiếp nhận 80% các cải cách, các sáng kiến…
quần chúng lao động sa vào tình trạng hầu như hoàn toàn không quan tâm
đến làm ăn lương thiện… Chủ nghĩa phân biệt, thờ ơ, nạn trộm cắp trở
thành hiện tượng phổ biến, cùng với đó là lòng đố kỵ ghen ghét đối với
những người có khả năng làm kinh tế. Dường như xuất hiện các dấu hiệu sa
sút sức khỏe trong một bộ phận lớn dân chúng do nghiện rượu và nhàn rỗi.
Cuối cùng, không có lòng tin vào các mục tiêu đã đề ra, vào các khả năng tổ
chức xã hội và kinh tế hợp lý hơn. Rõ ràng, tất cả vấn đề này không thể giải
quyết một sớm một chiều mà đó là vấn đề đòi hỏi nhiều năm, thậm chí
nhiều thế hệ.
Trong tháng 6 và tháng 7/1987, một loạt cải cách kinh tế cấp tiến được
đưa vào bộ quy chế. Vào tháng 6, luật về doanh nghiệp nhà nước và các
điều khoản cơ bản trong cải cách hệ thống quản lý kinh tế được ban hành.
Vào tháng 7, luật doanh nghiệp nhà nước được bổ sung thêm 10 sắc lệnh về
hệ thống kinh tế, bao gồm: kế hoạch, tiến bộ khoa học kỹ thuật, cơ chế tài
chính, giá cả, ngân hàng, các bộ ngành, các tổ chức các nước cộng hòa và
chính sách xã hội. Tuy nhiên, nó lại không đưa ra kế hoạch chi tiết cho quá
trình cải cách, mà chỉ là giai đoạn đầu của quá trình này. Các bộ phải được
hợp nhất và các ủy ban nhập vào các bộ. Sáu bộ của các nước cộng hòa và
Liên bang (một bộ thuộc Liên bang Xô viết và một bộ trong mỗi nước cộng
hòa) bị xóa bỏ và được chuyển thành các bộ của Liên bang Xô viết. Luật
mới quy định các bộ phải tập trung vạch ra kế hoạch kinh tế dài hạn và kế
hoạch cải tiến kỹ thuật, để các doanh nghiệp tự quản lý hoạt động của mình.
