trước những thay đổi của xã hội Pháp. Chỉ trong vòng 30 năm, những
nghiên cứu quan trọng ở Đức, Italy và Ba Lan đã chỉ ra sự thật là Napoleon,
một nhà cải cách triệt để trên thực tế đã thỏa hiệp với trật tự phong kiến cũ
để tập hợp quân sự, đánh thuế tài chính nhằm vận hành bộ máy hiệu quả
hơn. Điều này ảnh hưởng tới việc áp dụng Bộ luật Dân sự của Napoleon tại
những nước này và vai trò lập pháp của Napoleon vì thế cũng bị lu mờ.
Trong quá trình thực thi quyền lực, dù ở đâu, Napoleon vẫn là người có đầu
óc thực tế. Chẳng hạn trên cương vị người đứng đầu, ông nhanh chóng nhận
thấy mình cần sự cống hiến, phục vụ của các nhân vật trung thành có tri
thức và sự hỗ trợ của các nhân vật ưu tú. Ông lôi kéo bằng cách mở ra cho
họ cơ hội nghề nghiệp và thăng tiến, hào phóng ban thưởng danh vị và phần
thưởng vật chất để ràng buộc, gắn kết họ với mình. Ông hướng tới thành lập
một chính thể trong đó tầng lớp tri thức giàu có đều có quyền lợi gắn kết
với đế chế của ông. Một mặt, ông áp dụng cách thức tập hợp lực lượng
riêng; mặt khác ông tỏ ra thờ ơ với đông đảo quần chúng. Sau cách mạng,
ông nhận thấy người dân Pháp đều muốn có một chính phủ ổn định, một xã
hội có trật tự − một xã hội mà người thợ thủ công cũng như nông dân bằng
lòng với chế độ cai trị của ông. Nhận thấy đạo Thiên Chúa là một phần
quan trọng trong cộng đồng mà mình cai trị, Napoleon tính toán rằng họ sẽ
tập tập hợp lại cùng với Giáo hoàng trong lễ đăng quang của mình và hoan
nghênh sự công nhận chính thức từ phía Giáo hoàng. Tuy nhiên khi tuyệt
giao với Giáo hoàng sau này, ông đã đánh giá không đúng vai trò khác nhau
của quyền lực thế tục và quyền năng tinh thần. Sự sứt mẻ trong quan hệ với
Rome đã làm suy yếu vị thế của ông.
Trong trường hợp này làm thế nào để vị thế của Napoleon lại được tái xác
lập. Chúng ta luôn mong chờ có một dấu hiệu rõ ràng như: một chỉ thị, một
bức thư, một bài phát biểu... có thể cung cấp một câu trả lời chính xác. Tuy
nhiên, điều quan trọng là phải xác định những nhân tố chính có ảnh hưởng
tới tính cách và hành động của Napoleon và xem chúng có thể giúp chúng
ta làm sáng tỏ vấn đề. Xuất thân từ xứ Corsica, tham vọng trở thành hoàng
