lại, Cuộc cách mạng bán đất đã tạo ra thị trường màu mỡ cho những chủ
buôn, nhà đầu cơ, kẻ bám đuôi chính quyền hoặc những kẻ mới phất lên.
Họ sẵn sàng đầu tư mua đất của nhà nước để củng cố địa vị xã hội của
mình. Thực tế, họ là những kẻ luôn tìm cách lọt vào giới thượng lưu xã hội
Pháp sau cách mạng. Quả thực, từ đó họ được liệt vào danh sách những nhà
quý tộc chính thức.
Như đã giải thích ở Chương 3, điểm mấu chốt là Napoleon không những
chấp thuận bán ruộng đất cách mạng mà còn cấp cho các ông chủ mới
quyền hợp pháp. Trong giáo ước năm 1801, Giáo hoàng Pius VII nhận ra
toàn bộ tài sản của nhà thờ đã bị gạt sang cho cộng hòa Pháp và sẽ mãi mãi
không được nhận bất cứ đền bù tài chính nào. Trong Bộ luật Dân sự, quyền
sở hữu những phần đất chuyển nhượng của dân lưu vong được đảm bảo. Ở
khía cạnh này, những điều khoản trong luật dân sự chỉ là sự chi tiết hóa
những chính sách đã áp dụng từ nhiều năm trước. Thời kỳ đầu chế độ tổng
tài, Napoleon tỏ rõ thiện chí để giành được sự ủng hộ chính trị của dân di
cư. Chẳng hạn, trong sắc lệnh ngày 20/10/1800, Napoleon đã hủy lệnh tịch
thu đất tạm thời đối với những diện tích đất chưa bán của dân lưu vong −
những người đã gạt tên ra khỏi danh sách trục xuất. Sắc lệnh của Viện
Nguyên lão ngày 26/4/1802 xác nhận sự nhượng bộ này. Trong khi luật bảo
vệ quốc gia ngày 23/12/1795 quy định một số tòa nhà đã qua sử dụng, các
khu vực rừng và diện tích rừng đặc biệt lại không được chuyển nhượng.
Tuy nhiên, sắc lệnh ngày 18/7/1800 tuyên bố: tất cả những phần đất chuyển
nhượng trước đây do người dân di cư thanh toán là không thể thay đổi, cho
dù họ không có tên trong danh sách trục xuất. Từ đầu thời kỳ Tổng tài −
thời điểm thích hợp để Napoleon trả lại một số phần đất chưa bán cho dân
di cư hoặc cho họ quyền ưu tiên mua lại phần đất đó − thì những quy định
của luật pháp đã rất rõ ràng. Tất cả phần đất của dân di cư được chuyển
nhượng bằng những thương vụ hợp pháp thì không thể thu hồi, trừ khi
những người chủ mới sẵn sàng bán lại.
GIỚI QUÝ TỘC
