CHƯƠNG 7. Quan niệm về quyền lực theo dòng lịch sử
Nhân dịp kỷ niệm 200 năm Cuộc cách mạng Pháp năm 1989, một cuộc
tranh cãi lịch sử lại nổ ra. Đối với hầu hết các tác giả, Cuộc cách mạng đã
và vẫn là một trong những sự kiện quan trọng nhất trong lịch sử nước Pháp
dù những điều nó mang lại là tốt hay xấu. Người ta có thể bỏ qua thực tế
rằng, những nghiên cứu về Napoleon trong suốt hai thế kỷ qua đã chứng
minh được tính đa dạng, phong phú và đặc trưng của Cuộc cách mạng đó.
Trên thực tế, khoảng 30 năm gần đây, hai vấn đề này được nhìn nhận như là
những bộ phận không thể tách rời của tiến trình lịch sử, để có một thể chế
và đặc trưng xã hội Pháp ngày nay.
Số lượng lớn các bài viết về Napoleon và lịch sử thời đại của ông đã được
nhà nghiên cứu Pieter Geyl phân tích rất chi tiết trong một công trình
nghiên cứu lịch sử rất hấp dẫn, Napoleon: For and against (Napoleon:
những quan điểm ủng hộ và chống đối), xuất bản lần đầu tiên cách đây gần
50 năm. Những bài phê bình mang tính chất khiêu khích cũng như những
nghiên cứu chuyên sâu từ thời kỳ đầu tới giai đoạn ngừng chiến của thế kỷ
này vẫn còn nguyên giá trị, nhưng nó vẫn chỉ giới hạn trong cách nhìn nhận
của các tác giả người Pháp. Bên ngoài nước Pháp, ở những quốc gia từng là
thuộc địa của đế chế hùng mạnh, lịch sử và văn học về thời kỳ cai trị của
Napoleon cũng đáng chú ý. Đặc biệt, trong giai đoạn hưng thịnh nhất của đế
chế và những năm sau khi Napoleon mất tại St Helena (năm 1821), khá
nhiều tác giả người Đức và Italy đã sáng tác các tác phẩm cũng rất thú vị,
thể loại thơ hoặc kịch. Hầu hết họ đã trải qua thời kỳ cai trị của Napoleon,
thậm chí vài người đã có cơ hội tiếp xúc với Napoleon. Nhưng đáng tiếc là
những tác phẩm này hầu như không viết bằng tiếng Anh.
Cho đến Chiến tranh thế giới thứ hai, những nghiên cứu lịch sử về
Napoleon có ba đặc điểm chính. Thứ nhất, hầu hết các tác giả trong giai
đoạn đầu có xu hướng coi Napoleon như một thế lực siêu hình vượt ra khỏi
