năm 1814), Macdonald và Gouvion Saint-Cyr (những người đã không gia
nhập quân Napoleon trong suốt thời kỳ Một trăm ngày) đều được hưởng ân
điển đặc biệt của Bourbons.
51 Davout (1770-1823): là một sĩ quan xuất sắc nhất trong lịch sử quân sự
Pháp, có biệt danh “thống chế thép”.
Quyền chủ động về quân sự của Napoleon trong thời kỳ Một trăm ngày và
tầm ý nghĩa ngoại giao của nó dĩ nhiên đã kết thúc trong thảm họa. Trong
giai đoạn đầu, trước Hiệp ước Paris (30/5/1814), quân Đồng minh sẵn lòng
nhường cho nước Pháp quyền kiểm soát biên giới của mình, gồm vùng đất
bao quanh của cựu Giáo hoàng Avignon và vùng Comtat Venaissin; những
vùng đất của nước Bỉ và bờ trái sông Rhine; và vùng Savoy. Như vậy, vùng
Bourbons đã bị chia nhỏ nhưng vẫn là phần quan trọng trong “biên giới tự
nhiên”. Hơn nữa, theo Hiệp ước này, Pháp đã giành lại quyền kiểm soát các
thuộc địa nước ngoài từ nước Anh, ngoại trừ St Lucia, Tobago, và
Mauritius. Mặc dù đến năm 1814, phần diện tích lãnh thổ mà vua Louis
XVIII được thừa hưởng ở châu Âu ít hơn so với những gì Napoleon đã đạt
được vào năm 1799, nhưng ở ngoài biên giới châu Âu, diện tích lãnh thổ
mà vua Louis XVIII có được lại nhiều hơn rất nhiều lần những vùng đất mà
Napoleon đã từng có do đoạt được hoặc do thừa kế.
Công ước Hòa bình của Paris lần thứ 2 (20/11/1815), dựa trên những điều
khoản phức tạp đã được đồng ý tại Vienna ngày 9/6 năm đó, là một văn bản
phức tạp hơn nhiều. Sau hiệp ước, Pháp trở lại với mốc biên giới của năm
1789 mặc dù vẫn được phép giữ lại vùng Avignon và Comtat Venaissin,
cũng như Mulhouse dưới dãy Alsace (“hợp nhất lại” với Cộng hòa Pháp
năm 1798) và tất cả vùng Alsace-Lorraine. Những phần diện tích rộng lớn
hơn mà Napoleon chiếm đoạt được từ Cuộc cách mạng cộng hòa và sau sự
kiện Brumaire đều đã bị mất. Nhìn lại hình dáng của nước Pháp sau hội
nghị Vienna, ta sẽ thấy những thành tựu mà Napoleon đạt được đã hoàn
toàn sụp đổ. Những dấu ấn còn lại chỉ là những đài kỷ niệm, tượng anh
