BẰNG CHỨNG RÕ RÀNG
“Toník
ạ,” ông Mates - thẩm phán điều tra - nói với người bạn thân
nhất của mình, “cái này là kinh nghiệm; mình không tin bất cứ sự bào chữa
nào, bất cứ bằng chứng vô tội hay lời kể lể nào hết; mình không tin bị can
cũng như các nhân chứng. Con người hay nói dối, ngay cả khi không
muốn; thí dụ nhân chứng này thề rằng anh ta không thù ghét gì bị can,
trong khi đó không biết là trong thâm tâm, anh ta căm ghét bị can, vì cái
ghen ghét hay căm ghét đã bị nén xuống. Tất cả những điều bị can khai đều
được phịa ra và chế biến đi; tất cả những điều mà nhân chứng khai có thể bị
điều khiển bởi ý định có ý thức hoặc vô thức nhằm giúp bị can hoặc hại bị
can. Trời ạ, mình biết: con người là quỷ dối trá.
Cách gọi thân mật tên Antonin.
“Mình tin vào cái gì nào? Mình tin vào sự ngẫu nhiên Toník ạ; các tổ
chức, các phong trào tự nguyện, hay mình nói khác đi là các phong trào phi
chính phủ hay những hành động, những phát ngôn... đôi khi sai lệch đi. Tất
cả có thể làm giả, đóng kịch, hay vì mục đích nào đó, còn riêng sự ngẫu
nhiên thì không thế, ta có thể nhận biết ngay. Mình cho cậu phương pháp
này nhé; mình ngồi để cho mọi người kể những gì họ nghĩ ra còn mình thì
chuẩn bị; mình làm như mình tin họ, đôi khi còn giúp họ để họ dễ kể lể hơn
và xem chừng họ có nói ra lời nào mà họ không định nói. Cậu biết chứ, để
làm được như vậy mình phải là nhà tâm lý học. Có những thẩm phán điều
tra dùng chiến thuật làm cho bị can nhầm lẫn; vì vậy luôn nói chen vào và
làm cho bị can bị lẫn đến mức cuối cùng thú nhận ngay cả những tội như
giết Nữ hoàng Elizabeth. Mình muốn rõ ràng, rành mạch, nhưng từ từ.
Mình kiên nhẫn chờ đợi, để trong hệ thống lừa dối và giả mạo ấy, cái mà
