chì anh đứng trên một xà nhỏ treo trên vỏ thuyền và ra lệnh cho chúng tôi
thả anh xuống nơi quạnh quẽ giá buốt dưới đáy biển.
Anh từ từ biến mất. Tôi thử lấy hướng xà treo và người trợ lý cho chạy
chiếc máy bơm không khí nối người thợ lặn với cuộc sống.
Sợi cáp rung động cho chúng tôi biết anh đã chạm đáy và trong thuyền
ta chỉ còn nghe thấy tiếng anh trợ lý lẩm bẩm bài kinh Đức Cha như thể đó
là một cách bơm không khí hiệu nghiệm. Sau một khoảng thời gian như vô
tận, anh nổi lên mang theo một mớ khổng lồ đồ hải sản từ đó có thể đoán
tầm bữa tiệc đang đợi chúng tôi trong ngôi nhà có hoa mỏ hạc bao quanh
của anh.
Chúng tôi không gặp nhau trong mười lăm năm, nhưng khi được phép
trở về Chile, năm 1989, người tôi tới thăm đầu tiên là Caleta Chica.
Ngôi nhà không thay đổi, hoa mỏ hạc dường như còn nhiều hơn,
nhưng trên gương mặt comadre của tôi, nỗi buồn đã để lại dấu tích. Khi tôi
hỏi chị tin tức con đỡ đầu của mình, chị chỉ vừa kịp thì thầm “biển đã mang
nó đi”, vì đúng lúc đó compa của tôi tới.
Ba chúng tôi ôm hôn nhau. Chúng tôi siết lấy nhau. Chúng tôi khóc và
khi tôi định nói điều gì đó như “Tôi rất tiếc”, compadre của tôi nắm lấy vai
tôi, nhìn vào mắt tôi và hỏi: “Cậu muốn ăn gì nào, compa?” “Anh biết rõ
rồi mà, compa”, tôi trả lời. Từ những con người ở tận cùng thế giới tôi đã
học được rằng phải bảo vệ sự dịu dàng bằng sự mạnh mẽ và rằng nỗi đau
không thể làm chúng ta tê liệt. Năm 1985, khi cơn bão cuốn mất người con
trai duy nhất của anh, compa của tôi đang hoạt động bí mật, đấu tranh
chống lại nền độc tài, và anh thậm chí không thể tham dự nghi lễ tung hoa
xuống biển. Anh đã khóc cho điều anh phải khóc rất lâu sau đó, dưới đáy
biển, trong cái không gian nhỏ hình vòng cung quanh bộ quần áo lặn của
anh.
