219
Mọi câu hỏi đều trẻ con. Cần lưu tâm, chúng không
giống trẻ con, chúng trẻ con, chúng ngu. Chúng có thể có vẻ
rất thông thái, chúng có thể chứa những lời lớn lao, nhưng
chúng không có ý nghĩa, không có nghĩa, bởi vì những lời
lớn lao đó là trống rỗng, vay mượn. Chúng không có gốc rễ
trong kinh nghiệm tồn tại của riêng bạn.
Triết học như vậy là chuyện rất trẻ con. Tôn giáo có
trưởng thành, nhưng triết học thì không. Triết học là tò mò -
tò mò không có giá trị nào để biết - các câu hỏi được nêu ra
trong hi vọng có được câu trả lời. Nhưng cho dù câu trả lời
được trao cho, bạn sẽ không có khả năng nhận chúng, bởi vì
không có sẵn sàng về phần bạn để nhận chúng. Câu trả lời
sẽ chỉ tạo ra những câu hỏi mới trong tâm trí trẻ con.
Điều đó đã từng là toàn thể lịch sử của nỗ lực triết học.
Trong mười nghìn năm triết học đã nêu ra những câu hỏi
lớn và đã từng để hết tâm trí vào việc tìm ra câu trả lời,
nhưng không một câu trả lời nào đã được tìm ra. Không nỗ
lực nào đã từng vô tích sự như triết học. Từng câu trả lời mà
triết gia nghĩ họ đã đi tới, mà họ nghĩ sẽ làm thay đổi toàn
thể cách nhìn của con người, đơn giản tạo ra nhiều câu hỏi
hơn. Triết học đã không giải được cái gì cả. Nó không thể
giải được: về căn bản nó là đi theo hướng sai.
Tâm trí chỉ có thể nêu ra câu hỏi, nhưng không thể tìm
được câu trả lời. Như lá mọc ra trên cây, câu hỏi mọc ra
trong tâm trí. Bạn có thể tỉa lá nhưng bằng tỉa lá nhiều lá
hơn sẽ tới, tán lá sẽ trở nên dầy hơn. Bạn có thể tỉa câu hỏi -
đó là điều triết học liên tục làm - nhưng nhiều câu hỏi hơn
sẽ nảy sinh bởi vì cội nguồn của câu hỏi, tâm trí, vẫn còn
nguyên, được bảo vệ, an ninh.
Để tìm câu trả lời người ta phải đi ra ngoài tâm trí, và
đi ra ngoài tâm trí là trưởng thành duy nhất. Bạn thực sự là
người trưởng thành khi bạn đã đi ra ngoài tâm trí. Chư phật
không là gì ngoài những người đã lớn, trưởng thành, chín
