222
đứng dậy. Trời đã tối, mặt trời đã lặn. Người này chạm chân
Phật, nói, "Tôi rất biết ơn câu trả lời. Cám ơn thầy nhiều
lắm," và đi mất.
Bây giờ Ananda sôi cả người lên. Khi không còn ai ở
đó, Ananda hỏi, "Tôi sẽ không thể ngủ được đêm nay chừng
nào thầy chưa trả lời cho tôi. Trong một ngày, cùng câu hỏi
- và thầy trả lời theo ba cách. Với người thứ nhất thầy nói
'Không, không có Thượng đế.' Với người thứ hai thầy nói,
'Có, có chứ.' Và với người thứ ba thầy đơn giản vẫy tay với
yêu thế dành cho anh ta để ngồi xuống và nhắm mắt. Thầy
chẳng nói gì với anh ta, nhưng cái gì đó phải đã xảy ra, bởi
vì người này rơi vào trong im lặng sâu sắc, người này chạm
chân thầy, người này cám ơn thầy về câu trả lời của thầy,
mặc dầu tôi có đó và thầy đã không trả lời chút nào. Cái gì
diễn ra? Thầy đã thách đố tôi lắm đấy."
Phật nói, "Không câu trả lời nào được nêu cho ông.
Sao ông phải phân vân? Đó là câu hỏi của họ, đó là câu trả
lời của ta, ông không phải là một phần của nó."
Nhưng Ananda nói, "Tôi không điếc, tôi có đó và tôi
đơn giản lắng nghe. Và bây giờ ba câu trả lời đó đang làm
cho tôi rất hoang mang."
Phật nói, "Người thứ nhất là người tin, người đó tin
vào Thượng đế. Người đó đã không thực sự đến để truy hỏi,
người đó đã đến để được xác nhận. Người đó muốn niềm tin
của người đó đươc ta hỗ trợ, để cho người đó có thể đi và
nói cho mọi người, 'Không chỉ tôi tin vào Thượng đế, Phật
cũng tin.' Anh ta muốn dùng ta cho chủ định riêng của anh
ta, do đó ta phải nói không. Và ta phải rất cứng rắn với anh
ta, bằng không anh ta đầy những ý tưởng riêng của anh ta,
anh ta sẽ không lắng nghe. Anh ta là học giả, rất quen thuộc
với kinh sách - ta có thể nghe thấy tiếng ồn trong đầu anh ta,
ta có thể nhìn thấy rối loạn trong con người anh ta. Ta phải
rất ác và rắn như búa, vì chỉ thế thì mới có khả năng anh ta
