10
¥. Nói là : ở Thái-âm « sẽ phát bịnh TRƯỚNG… » vì Thái-âm thuộc Tý, tháng mười một, khí của muôn vật ñều
thâu tàng vào trong, nên phát bịnh Trướng.
¥. Nói là : « chạy lên Tâm thành chứng Ợ… » vì Âm-khí thịnh dồn lên Dương-minh, « lạc » của Dương-minh lại
thuộc Tâm nên thành chứng ợ hơi.
¥. Nói là : « ăn vào thời oẹ… » là vì vật chứa bên trong ñầy tràn quá mà sinh ra.
¥. Nói là : « nếu ñược ñại tiện hay trung-tiện thời sẽ dể chịu.. » vì tơi tháng mười hai, Âm-khí suy ở dưới
Dương-khí muốn tiết ra ñàng trên, nên dưới cũng có tiết ñược ra mới dể chịu.
¥. Nói là : ở Thiếu-âm, « sẽ phát yêu thống.. » vì Thiếu-âm tức là Thận. Về tháng mười Dương-khí ñều bị
thương, nên mới Yêu thống.
¥. Nói là : « Âủ, Khái, Thượng khí và Suyễn » là vì Âm-khí ở dưới, Dương-khí ở trên. Dương-khí phù lên trên,
không nương dựa vào ñâu, nên phát chứng như vậy.
¥. Nói là : « mọi việc ñều không thể làm, không thể ñứng lâu ngồi lâu ; ñứng lên thời măt tờ mờ không trông
rõ.. » ñó là vì muôn vật Âm-dương không ñịnh, chưa có chủ. Khí Thu mới ñến, sương Thu mới xuống, muôn vật
túc sái, âm dương bị ñoạt, nên mới thành các chứng như thế.
¥. Nói là : « ít khí và hay nộ… » ñó là vì khí của Thiếu-dương không thông ñạt ra bên ngoài, do ñó Dương-khí
không tiết ra ñược. Can-khí cũng vì vậy mà không ñược thư sướng, nên mới sinh ra hay nộ. Chứng ñó gọi là TIÊN-
QUYẾT.
¥. Nói là : « Thường sợ sệt như sắp bị người bắt.. » là vì Dương-khí bên trong ít ñi, Âm-khí bên ngoài lọt vào,
hai khí cùng xung ñột, nên mới thường sợ sệt.
¥. Nói là : « ngửi mùi thức ăn thì ghét.. » vì Vị không có khí, nên thành như vậy.
¥. Nói là : « sắc mặt ñen sạm… » là vì Vị-khí bị ñoạt ở bên trong, nên huyết sắc ở bên ngoài cũng biến ñi mất.
¥. Nói là : « khái thời lại có huyết.. » vì Dương-mạch bị thương. Dương-khí chưa thịnh ở bộ phận trên thời
mạch lại MÃN. Mãn thời KHÁI, mà thường khi lại ra cả ñàng mũi.
¥. Nói là :ở Quyết-âm « phát các chứng ðIÊN, SÁN ; ñàn bà thũng ở Thiếu-phúcll » là vì Quyết-âm thuộc Thìn.
Tháng Ba, âm-tà sinh ra ở trong Dương nên mới thành chứng ðIÊN SÁN và thũng ở Thiếu-phúc.
¥. Nói là : « yêu tích ñau không thể cúi ngửa… » là vì tháng Ba, lá cây tươi tốt buông rủ trở xuống, người cũng
hợp với khí ấy, nên mới phát bịnh như vậy.
¥. Nói là : « sinh ra các chứng Dồi, Long, Sán,… » (ñều là tên các chứng khó tiểu tiện) là vì : về tháng ñó Âm-
khí thịnh, khiến cho mạch phát trướng không thông nên sinh chứng như vậy.
¥. Nói là : « quá lắm thời ÁCH-CAN và NHIỆT-TRUNG » là vì âm dương cùng xung ñột nhau, sinh ra nhiệt. Vì
sinh ra nhiệt nên mới thành chứng Nhiệt-trung và Ách-can .,.
-- o00o --
