7
•. Thiên-dũ 2 huyệt.
•. Phù-ñột 2 huyệt.
•. Thiên-song 2 huyệt.
•. Kiên-giải 2 huyệt.
•. Quan-nguyên 1 huyệt.
•. Uỷ-dương 2 huyệt.
•. Kiên-trinh 1 huyệt.
•. Âm-môn 1 huyệt.
•. Tề 1 huyệt.
•. Hung-du 12 huyệt.
•. Bối-du 2 huyệt.
•. Ưng-du 12 huyệt.
•. Phận-nhục 2 huyệt.
•. Khoả-thượng-hoành 2 huyệt.
•. Âm-dương-kiêu 4 huyệt.
--. Thuỷ-du ở các phận nhục ; Nhiệt-du tại khí-huyết ; Hàn-nhiệt-du tại lưỡng-hài.
(1)
(1)-. ðoạn này nói : « cái tà hàn nhiệt, ñều do khí-phận mà ra. – Trăm bịnh khi mới phát sinh, ñều phát sinh bởi phong,
vũ, hàn, thử. PHONG với THỬ là Dương-nhiệt của Trời, VŨ với THUỶ là khí âm-hàn của ðất. Cảm cái khí hàn nhiệt của trời-ñất,
thời phát bịnh tại âm dương của con người. Vậy cái tà ở khí phận phải do khí phận mà ra, nên thiên này gọi là KHÍ HUYỆT
LUẬN. ðó là nói : trở lên 365 ñộ, ñể ứng với cái khí số của Chu-thiên, ñể mà « thủ khí » và « tả tà ». « Các phận nhục » tức là
ñại tiểu phận nhục và khí phận ở bì phu cơ tấu. « Khí huyệt » tức là nơi Vinh vệ, khí huyết « rót » cả vào ñấy.
« Lưỡng hài » và « Áp-trung » 2 huyệt, tức là huyệt Dương-lăng-toàn của Túc Thiếu-dương.
Phàm khí của 11 Tạng, Phủ ñều « thủ-quyết » ở ðởm. Vì Thiếu-dương chủ về cái khí sơ sinh. Cho nên về khí hàn nhiệt,
chuyên « lấy » ở Lưỡng-hài và Áp-trung... ðủ chứng tỏ rằng : dù ở Tạng, dù ở Phủ, cái tà hàn nhiệt ñều theo khí của Thiếu-
dương ñể thăng giáng.
_________________________________ KINH VĂN ______________________________________
--. Áp-trung 2 huyệt.
--. Một huyệt ðại-cấm (cấm rất ngặt) 25 thích ở dưới huyệt Thiên-phủ 5 tấc.
(1)
(1)-. Huyệt này tức là huyệt NGŨ-LÝ thuộc Thủ Dương-minh ðại-trường kinh. Nếu thích ở huyệt này 25 thích thời khí của 5
Tạng sẽ kiệt mà chết, nên phải ðẠI CẤM.
Tổng cộng 365 huyệt, ñều là nơi dùng ñể châm thích.
Án : Từ huyệt Thiên-ñột, Thập-chuỳ, Thượng-kỷ, Quan-nguyên... ñến Áp-trung, cộng ñược 364 huyệt, mà tựu trung còn
có nhiều chỗ trùng phức, chắc vì lâu ngày sách vở rách nát thiếu sót, nên mới thành như vậy. Nhưng cũng không biết kê cứu
vào ñâu ñể bổ khuyết chỗ ñó. Nên trên ñây ñành ñể là một ñoạn khuyết-nghi.
_________________________________ KINH VĂN ______________________________________
Hoàng-ðế nói :
--. Trẩm ñã ñược biết rõ khí huyệt ở những nơi ñâu, nhờ có cách dùng châm rất ñược dễ dàng. Nhưng còn
Tôn-lạc và Khê, Cốc tương ứng như thế nào, xin cho biết...
Kỳ-Bá thưa rằng :
--. Tôn-lạc có 365 huyệt hội, cũng ñể ứng với một năm, vừa ñể thông Vinh-vệ, có khi lại sinh những bịnh lạ
lùng.
Nếu vinh-vệ bị ngừng ñọng. Vệ tán, vinh ràn, khí kiệt, huyết nghẽn, sẽ : bên ngoài phát hàn nhiệt ; bên trong
sẽ thành thiểu khí... Phải tả ngay ñừng chậm, ñể cho vinh vệ lại ñược giao thông. Vậy thấy sắc Lạc hiện lên thời tả
ngay, không cần phải xét ñến « sở hội »
(1)
(1)-. Tôn-lạc bên ngoài thông với bì-phu, bên trong liền với kinh mạch ñê giao thông với vinh-vệ. Cho nên hể tà phạm vào,
thời vinh vệ ngừng ñọng, không thể cùng lưu hành ñược với nhau, do ñó khí bị kiệt mà huyết bị nghẽn. Tà khí ở bên ngoài thời
phát hàn nhiệt ; ở bên trong thời thành thiểu khí. Phải dùng châm tả ngay ñi, ñể cho vinh vệ ñược giao thông. Vậy hể thấy chỗ
nào huyết lưu sắc biến thời thích ngay không cần phải hỏi huyệt hội của nó ở ñâu nữa.
