18
với sao THÁI-BẠCH
(5)
, thuộc về âm là THƯƠNG
(6)
, thuộc về số là số 9
(7)
, thuộc về mùi là mùi TANH
(8)
_. Do ñó
biết là thường sinh bịnh tại BÌ-MAO
(9)
.
(1)_. Phế thuộc Kim, nên theo sắc Trắng của Tây-phương, MŨI là khiếu của Phế.
(2)_. Cảm thụ khí sinh bịnh tại VAI và LƯNG.
(3)_. Quẻ CÀN thuộc Ngựa, Phế thuộc CÀN-KIM.
(4)_. ðạo : sắc trắng, nên là thứ lúa của Phế-Tỳ cốc.
(5)_. Tinh khí của loài Kim, ứng lên sao Thái-bạch.
(6)_. THƯƠNG : một thứ tiếng chủ về phương Tây.
(7)_. DỊCH :
“ðịa lấy số 4 sinh ra KIM, Thiên lấy số 9 mà hợp thành, nên Phế là số 9.”
(8)_. Khí nhân Kim biến thành mùi TANH.
(9)_. Phế chủ Bì-mao, nên biết là bịnh tại BÌ-MAO.
KINH VĂN ________________________________________________________________________
Bắc-phương sắc ðEN, thông vào với THẬN, khai khiếu ở NHỊ-ÂM (tiền âm, hậu âm), tàng tinh ở THẬN
(1)
. Bịnh
phát sinh ở KHÊ
(2)
, về vị là MẶN (hàm) và thuộc về THỦY
(3)
, thuộc về lục-súc là LỢN
(4)
, thuộc về ngũ-cốc là
ðẬU
(5)
, thuộc về 4 mùa trên ứng với sao THẦN
(6)
, thuộc về âm là VŨ
(7)
, thuộc về số là số 6
(8)
, thuộc về mùi là
mùi HÚC-MỤC
(9)
_. ðó biết là thường sinh bịnh tại XƯƠNG
(10)
.
(1)_. Thận thuộc THỦY, nên theo sắc ðEN của Bắc-phương, bộ vị của Thận ở dưới nên khai khiếu ra Nhị-âm.
(2)_. Chỗ ñại hội của nhục gọi là “cốc”, chổ tiểu hội của nhục gọi là “khê” _. ðại hội, tiểu hội tức là nơi khớp xương nhỏ liên lạc
với nhau, một làn thịt mỏng bao bọc ngoài xương tức là KHÊ. Thận vốn chủ xương, mà Khê là do khí của Cốc sinh ra.
(3)_. MẶN là nguyên chất của nước (thủy).
(4)_. LỢN sắc ñen, thuộc HỢI, nên là giống nuôi của Thận.
(5)_. ðẬU ðEN sắc ñen, tính trầm xuống, nên là Thận-cốc.
(6)_. Thận tinh thuộc THỦY.
(7)_. VŨ : một thứ tiếng thuộc THỦY.
(8)_. Thiên lấy số 1 sinh ra Thủy, ðịa lấy số 6 mà hợp thành, nên số 6 thuộc THẬN.
(9)_. HÚC-MỤC : mùi thối nát.
(10)_. Thận chủ về xương, nên bịnh tại XƯƠNG.
KINH NÓI :
Can sinh cân, Tâm sinh huyết, Tỳ sinh nhục, Phế sinh bì-mao, Thận sinh cốt ..... Vậy cân, cốt, bì mao.....
ñều do 5 Tạng sinh ra, nên Tạng nào mắc bịnh thì cái sinh ra cũng mắc bịnh.
KINH VĂN ________________________________________________________________________
Vậy nên người giỏi về xem mạch : phải xét rõ sự “nghịch tòng” của 5 Tạng, 6 Phủ và cái giềng mối của Âm-
Dương, Biểu-lý, Tạng-phủ.... ghi nhớ ở trong tâm-ý, hợp với tinh thần sẽ biết ñược rõ rệt, khỏi phải hồ ñồ, thế là
ñắc ñạo.
ðoạn này nói tổng kết cái ñường lối của kinh mạch, sinh ra ở 5 Tạng, liên lạc với 6 Phủ, ngoài hợp với 5 Phương, 5 Hành và Âm-
Dương 6 khí. Trái với 4 mùa là “NGHỊCH”, thuận với 4 mùa là “TÒNG”.
------ o0o ------
