19
CHƯƠNG 68
LỤC VI CHỈ ðẠI LUẬN THIÊN
_________________________________ KINH VĂN ______________________________________
Hoàng-ðế hỏi :
--. Xa thẳm thay cái ñạo của Trời ! Như ñón mây nổi, như trông vực sâu. Vực sâu còn có thể ño lường, mây
nổi ai biết ñâu là cùng cực ? Phu-tử thường nói : « Phải tuân theo ñạo Trời » lòng tôi ghi nhớ. Nhưng cái nguyên lý
như thế nào, xin cho biết rõ …
Kỳ-Bá thưa rằng :
--. Muốn rõ Thiên-ñạo, cần phải biết cái sự tuần tự của Trời và sự thịnh suy của Thời-lịnh.
Hoàng-ðế hỏi :
--. Xin cho biết cái tiết « lục lục » của ñạo Trời, và sự thịnh suy như thế nào ?
Kỳ-Bá thưa rằng :
--. Trên dưới có « vị », tả hữu có « kỷ ». Cho nên bên hữu Thiếu-dươrng, Dương-minh chủ trị ; bên hữu
Dương-minh, Thái-dương chủ trị ; bên hữu Thái-dương, Quyết-âm chủ trị ; bên hữu Quyết-âm, Thiếu-âm chủ trị ;
bên hữu Thiếu-âm, Thái-âm chủ trị ; bên hữu Thái-âm, Thiếu-dương chủ trị . ðó tức bảo là « TIÊU » của khí do
Nam diện mà xem. Cho nên nói : «
Nhân sự tuần tự của Trời, ñể biết cái thời bình thịnh suy ».
Vậy theo sự vận
hành của Nhật-Nguyệt ñể ñịnh cái vị của 2 khí, chính Nam-diện ñể xem… tức là nghĩa ñó.
(1)
(1). «
lục lục »
tức là tam âm, tam dương của Tư-thiên.
« thượng hợp » (hợp lên trên) với 6 khí của Trời.
« trên dưới có ngôi » tức như : Thiếu-âm ở trên thời Dương-minh ở dưới ; Thái-âm ở trên thời Thái-dương ở dưới ; Thiếu-
dương ở trên thời Quyết-âm ở dưới ; Quyết-âm ở trên thời Thiếu-dương ở dưới ; Thái-dương ở trên thời Thái-âm ở dưới ;
Dương-minh ở trên thời Thiếu-âm ở dưới… 6 « cơ » hoàn chuyển mà ñều có cái ñịnh vị trên dưới.
« tả hữu có kỷ » như :Thiếu-âm ở trên thời Quyết-âm ở tả, Thái-âm ở hữu ; Thái-âm ở trên thời Thiếu-âm ở tả, Thiếu-
dương ở hữu ; Thiếu-dương ở trên thời Thái-âm ở tả, Dương-minh ở hữu ; Dương-minh ở trên thời Thiếu-dương ở tả, Thái-
dương ở hữu ; Thái-dương ở trên thời Dương-minh ở tả, Quyết-âm ở hữu ; Quyết-âm ở trên thời Dương-minh ở tả, Thiếu-âm ở
hữu ; Quyết-âm ở trên thời Thái-dương ở tả, Thiếu-âm ở hữu… ñều theo cái khí ở trên, mà tả hữu dều có ñịnh kỷ. Cho nên :
Thiếu-dương ở hữu thời Dương-minh chủ trị, Dương-minh ở hữu thời Thái-âm chủ trị v.v… Bởi do âm dương hữu vị. Chuyển
thiên ở trên ñể chủ về Tạng.
« khí của TIÊU » tức là cái khí ta thấy ở phần trên. Vì Thiên-khí hữu toàn nên ta Nam diện ñể xem và nhận ñịnh sự tuần
tự, hoàn chuyển ñó.
_________________________________ KINH VĂN ______________________________________
--. Ở trên Thiếu-dương, Hoả-khí chủ trị, khoảng « trung » sẽ thấy Quyết-âm ; ở trên Dương-minh, Táo-khí chủ
trị, khoảng « trung » (giữa) sẽ thấy Thái-âm ; ở trên Thái-dương, Hàn khí chủ trị, khoảng trung sẽ thấy Thiếu-âm ;
ở trên Quyết-âm, Phong khí chủ trị, khoảng trung sẽ thấy Thiếu-dương ; ở trên Thiếu-âm, Nhiệt khí chủ trị,
khoảng trung sẽ thấy Thái-dương ; ở trên Thái-âm, Thấp khí chủ trị, khoảng trung sẽ thấy Dương-minh ; Âý là
« BẢN » ñó. Ở dưới bản, tức là « trung » mà sẽ thấy, dưới chỗ « thấy » ñó, tức là « TIÊU » cùa khí.
(1)
Bản, Tiêu không giống, khí ứng khác tượng
(2)
(1). ðây nói tam âm, tam dương có sự « HOÁ » của 6 khí. Có « bản, tiêu » do trên dưới, lại có « tiêu, bản » do « trung
kiến ». Phong, Hàn, Thử, Thấp, Táo, Hoả… là âm dương của Trời. Tam âm tam dương « thượng phụng » nó. Cho nên lấy khí
Trời làm bản mà ở trên, mà lấy cái khí tam âm, tam dương là tiêu mà thấy ở dưới.
(2). ðây nói 6 khí tam âm tam dương dù trên dưới cùng ứng, mà cái « danh » thời không giống nhau. Thiếu-âm, tiêu là
âm mà bản là Nhiệt. Thái-dương : tiêu là Dương mà bản là Hàn, ñó là « tiêu, bản » không giống nhau. Thiếu-âm, Thái-dương
theo bản lại theo tiêu. Thiếu-dương, Thái-âm theo bản. Dương-minh, Quyết-âm không theo bản, tiêu ; mà theo ở Trung. Cho
nên, cũng có khi theo bản mà nên ,có khi theo tiêu mà nên, lại có khi theo tiêu, bản mà nên. ðó là « khí ứng khác tượng ».
