21
_________________________________ KINH VĂN ______________________________________
Ở dưới Tướng-hoả, Thuỷ-khí « thừa » theo (thừa có nghĩa như thừa phụng, tuân theo). Ở dưới Thuỷ-vị, Thổ-
khí thừa theo ; ở dưới Thổ-vị Phong khí thừa theo ; ở dưới Phong-vị Kim-khí thừa theo ; ở dưới Kim-vị Hoả-khí
thừa theo ; ở dưới Quân-hoả, Âm-tinh thừa theo.
--. Tại sao vậy ?
--. Vì « Cang thời hại, thừa sẽ chế lại ». Có « chế » thời mới sinh hoá. Bên ngoài bày ra thịnh suy, hại thời
thành bại loạn, sinh hoá bịnh lớn.
(1)
(1). Tiết trên, nói về 6 khí tương sinh ñể chủ thời ; tiết này nói về 6 khí « thừa chế » ñể sinh hoá. Bởi ở trong 5 Hành có
« sinh » có « hoá » có « chế » có « khắc ». Nếu không có « thừa chế » mà « cang cực » (găng quá) thời làm hại, có « chế
khắc » thời sẽ có sinh hoá. – « ÂM TINH » tức là Tinh-thuỷ do Thiên-ất sinh ra. Tỉ như, ở dưới cái khí của mẹ con ñể thừa theo.
Nếu khí của mẹ « chế » lại, thời khí của con sẽ sinh hoá ra Mộc. Lại như ở dưới Kim-vị là 2 thứ Hoả quân, tướng, và Thái-âm
Thấp-thổ. Do cái khí của mẹ con ñể thừa theo, khí của mẹ khắc lại, thời khí của con sẽ hoá ra Kim ; ở dưới Thổ vị là Quyết-âm
Phong-mộc và 2 hoả quân, tướng. Do cái khí của mẹ con ñể thừa theo. Mộc chế sang Thổ thời Hoả-khí sẽ sinh hoá.—Còn các
khí kia cũng vậy, ñó là « chế thời sinh hoá ». Lại như Hoả cang mà không có Thuỷ ñể thừa theo, thời lửa nóng nung Kim, mà
cái nguồn sinh của Thuỷ sẽ bị tuyệt ; không có Thuỷ ñể chế Hoả, thời hoả lại càng cang….. Lại như Thuỷ cang mà không có
Thổ ñể thừa theo thời Thuỷ tràn, Hoả tắt, mà cái mẫn khí của Thổ sẽ bị diệt. Không có Thổ ñể chế Thuỷ, thời Thuỷ lại càng
cang…. Vì vậy, « CANG » là « tặc hại » của 5 Hành. Nếu bị hại thời bao cái khí « sinh, hoá, thừa, chế » sẽ ñều bại loạn, và sẽ
gây nên bịnh lớn. – « ngoài bày thịnh suy » tức là nói : ở bên ngoài phô bày cái khí chủ thời, ñều cùng CANG-CỰC, thời lại càng
hại nhiều.
_________________________________ KINH VĂN ______________________________________
Hoàng-ðế hỏi :
--. Thịnh suy như thế nào ?
Kỳ-Bá thưa rằng :
--. Không ñúng với vị là « tà » ; ñúng với vị là « chính ». Tà thời biến nhiều, chính thời chỉ « vi » (nhỏ nhẹ)
thôi .
(1)
(1). « không ñúng với vị » là nói : khí lại hữu dư thời chế cái « kỷ sở thắng » mà « võ » cái mình « sở bất thắng »
ðó là tuế-khí thịnh. Nếu khí lại bất cập, thời cái mình « sở bất thắng » sẽ « võ » mà lấn lên ; mà cái « kỷ sở thắng » sẽ
khinh mà « võ » lại. ðó là tuế khí suy. Nếu « hư » ñều không giữ ñược bản vị mà cứ « thừa, võ » lẫn nhau, thời tà-tích sẽ sinh
ra ở bên trong. ðúng với vị là cái năm bình-khí, không có sự « thừa võ » do thái quá và bất cập, mà ñến ñúng với bản vị, ñó là
« chính » của khí. Nếu « tà » thời biến nhiều, mà « chính » thời biến ít.
_________________________________ KINH VĂN ______________________________________
--. Thế nào la ñúng với vị ?
--. Mộc-vận mà lâm MÃO, Hoả-vận mà lâm NGỌ, Thổ-vận mà lâm TỨ-QUÍ, Kim-vận mà lâm DẬU, Thuỷ-vận
mà lâm TÝ… ðó tức là Tuế-hội và là Bình-khí (thứ khí ñều hoà).
--. Thế nào là không ñúng với vị ?
--. Vì là Tuế không hội (hội tức hợp).
(1)
(1). Mão tức ðINH-MÃO ; Ngọ tức MẬU-NGỌ ; Tứ-quí tức GIÁP-THÌN, GIÁP-TUẤT, KỶ SỮU, KỶ VỊ ; Dậu tức ẤT-DẬU ; Tý
tức BÍNH-TÝ. Lấy sự hoá-vận của Thiên-Can cùng với sự chủ tác của ðịa-Chi cùng hợp, nên gọi là Tuế-hội ; thời sẽ có sự thái
quá, bất cập cùng thừa nhau. Thế là không ñúng vị.
_________________________________ KINH VĂN ______________________________________
Hoàng-ðế hỏi :
--. Về năm Thổ-vận, trên thấy Thái-âm ; về năm Hoả-vận trên thấy Thiếu-dương, Thiếu-âm ; về năm Kim-vận
trên thấy Dương-minh ; về năm Mộc-vận trên thấy Quyết-âm ; về năm Thuỷ-vận trên thấy Thái-dương… là vì
sao ?
Kỳ-Bá thưa rằng :
--. ðó là cái khí Tư-thiên cùng với cái khí năm vận cùng hợp, nên ở THIÊN NGUYÊN SÁCH gọi là THIÊN-PHÙ.
(1)
