31
ÁN : theo kinh LINH-KHU bàn về chứng Trướng-mãn có nói : “
Năm tạng, sáu phủ ñều có chứng Trướng..”
mà nói : “
không
cần hỏi hư thực, cần phải “tật tả”
(tức tả ngay mau) --. Nhưng các Y-giả ñời nay không ai dám nói ñến TẢ (tức Hạ) mà bịnh
nhân cũng rất sợ Tả, ñể cho cái chứng “Trung mãn” dăn dai mãi không khỏi, dần dần kinh lạc vít lấp mà chết. Vậy thời nếu
vì sợ Tả mà chết, chi bằng tả sớm mà sống, chẳng còn hơn ru ? Ngẩm vậy, mới biết cái nghĩa “tật tả” ở LINH-KHU là rất
ñúng vậy.
(2)-. “tẩm vào nước”. ðời xưa có phép dùng nước tẩm vổ vào bịnh nhân cho ra mồ hôi, ñể trị chứng tà ở biểu.
ÁN : ở ta có phép “xông” cũng hơi giống phép này.
(3)-. Tà ở bộ phận bì mao, làm cho ra mồ hôi ñể phát tán ñi.,
(4)-. ÁN-MA : tức là ñấm bóp, ñể cho khí huyết lưu thông (nhưng ñấm bóp cũng phải có phương pháp).
(5)-. “Thực” có chia âm dương khác nhau. Dương thực thời nên dùng phép tán, âm thực thời nên dùng phép tả.
(6)-. Âm dương thuộc về Thiên ñạo. Nhu cương thuộc về ðịa ñạo. Con người phải hợp cả lại ñể thi hành phép ñiều dưỡng.
(7)-. “Trị” là làm cho quân bình. Như cảm phải Dương tà của trời, thời phải “trị” từ âm khí của con người ; khiến âm khí thịnh
thời cái dương nhiệt kia sẽ tự lui. Nếu cảm về âm tà của trời, thời phải trị từ dương khí của con người ; khiến dương khí
thịnh thời âm tà tự tán. Xem ñó thời biết : “
tà chính âm dương ñều có ñối ñãi lẫn nhau” –
ñiều trị phải có khuông phép mới
ñược.
(8)-. Hai câu nối tiếp với nghĩa hai câu trên : như tà khí ở dương phận thời nên bảo vệ phần âm huyết ñừng ñể cho tà lọt ñược
vào huyết phận ; như tà khí ở huyết phận, thời nên bảo vệ phần dương khí, ñừng ñể cho lọt vào dương phận ; bởi dương tà
làm thương khí, âm tà thương huyết… Vậy phải giữ cho nó tự yên ở bộ vị, thời tà mới khỏi xâm lấn.
(9)-. Kinh nói : tà ở huyết phận, mà huyết thực nên hành huyết ñể khu tà. Tà ở khí phận, mà khí hư nên dẫn lên dương khí ñể
giúp chính khí. Bởi dương khí vốn phát nguyên từ bộ phận dưới.
Trên ñây nói : “
tà phạm vào ñược, do bởi chính khí hư…”
là chỉ về chính-khí.
--o0o--
