22
*. TÂM vô bịnh, mạch hiện ra : lườn lượt không dứt như chuổi ngọc, như dây chuyền… thuộc về mùa Hạ, lấy
Vị khí làm gốc.
Nếu có bịnh, mạch khớp khớp chấp nổi, có lúc hơi cong ; nếu trước cong mà sau không ñộng, như cầm lưỡi
câu …. Như thế là Tâm chết.
*. PHẾ vô bịnh, mạch hiện ra êm ñềm như chiếc lá rơi… thuộc mùa Thu, lấy Vị khí làm gốc.
Nếu có bịnh, không lên không xuống, như phẩy lông gà… nếu lại như vật nổi lềnh bềnh, không gốc không rễ,
như gió thổi chiếc lông, trống không tán loạn…. như thế là PHẾ chết.
*. CAN vô bịnh, mạch hiện ra mềm mại dịu dàng như vuốt ngọn Tràng (tre dài dùng làm tràng, trên ñầu nhỏ
và lướt mềm) ; thuộc mùa Xuân, lấy Vị khí làm gốc.
Nếu có bịnh : ñầy ñặc mà HOẠT, như nắm trường can (tức là tràng, nhưng ñây nắm vào thân chứ không vuốt
ngọn, có vẻ cứng rắn hơn)… nếu lại CẤP mà cứng, như giương dây cung (HUYỀN) như thế là CAN chết.
*. TỲ vô bịnh mạch hiện ra hòa nhu mà tương ly, bước ñi như gà (trong hòa nhu mà có vẻ cách nhau không
liền). Thuộc mùa Trưởng-hạ, lấy Vị khí làm gốc.
Nếu có bịnh : ñầy ñặc mà vững chắc, không có hòa nhu, chuyển du kém sức (tức Tỳ khí không tán bố ra các
tạng khác). Nếu lại cứng và SẮC như ñầu mỏ quạ, như móng chân chim, thánh thót như nhà dột, cuồn cuộn như
nước sôi, như thế là TỲ chết.
*. THẬN vô bịnh mạch hiện ra chìm nặng mà linh ñộng như nổi mà không, án nặng tay thời KIÊN. Thuộc mùa
ðông, lấy Vị khí làm gốc.
Nếu có bịnh : như lôi dây sắn, càng án mà càng KIÊN. Nếu lại dằng mạnh như giật dây, chình chịch như ném
ñá… như thế là THẬN chết.,.
-- o0o --
