Nguyễn Ánh ở nơi đâu, mà sự nhiệt tình cũng bị hạn chế, Huệ tranh thủ rút
quân về Quy Nhơn, trình tấu lên vua Thái Đức:
“Gia Định xa kinh thành Phú Xuân, nhân dân chưa chịu nhiều gian
khổ vì nạn siêu cao thuế nặng và sự cưỡng quyền của Trương Phúc Loan,
nên không căm thù nhà Nguyễn sâu sắc như nhân đân miền Trung. Ta đánh
Nguyễn, họ cho là tranh giành quyền vị, chứ không nhằm mục đích giải
phóngnhân dân ra khỏi áp bức bất công, cho nên bên nào mạnh thì họ theo.
Đó là lý do thành Gia Định được mấy như trở bàn tay. Muốn giữ được
thành ấy trước hết phải thu phục lòng dân, chiêu hiều đãi sĩ là quốc sách
hàng đầu, góp phần củng cố bộ máy nhà nước. Mặt khác phải tạo thành
mạng lưới dày đặt, bao vây truy sát Nguyễn Ánh, thì mới mong thoát khỏi
hiểm họa”.
Vua Thái Đức nghe phải cho Vũ Đình Liên và Cao Tắc Tựu theo phò
Trương Đa thủ giữ thành Gia Định. Hai cựu văn thần đã hiểu vẽ gà, vẽ chó
trong nhà ai cũng biết thì khó, còn vẽ rồng phụng thì càng bay bổng khác
thường càng ấn tượng dễ dàng thuyết phục lòng người, nên đã giả làm thầy
tướng số am tường địa dư địa lý, sâu sát đến tận cùng vùng xa xôi hẻo lánh,
gần gũi tâm tình với nhân dân và hiểu rằng. Nhân dân miền Nam là những
người hiền lành chất phác yêu lao động, bất đồng với chế độ khắc khe của
phong kiến miệt ngoài, đi tìm vùng đất mới lập nghiệp, tính tình phóng
khoáng không sâu sắc. Vì thế, Tây Sơn không dễ dàng thuyết phục họ trong
một sớm một chiều mà cần phải có thời gian, phải làm sao cho nhà Tây Sơn
hơn hẳn nhà Nguyễn về mọi mặt, thì mới mong thuyết phục được lòng
người dân bản xứ. Và họ đang tìm giải pháp sao cho phù hợp để tiến hành
cụ thể.
***
Sự thực trong lòng Ánh chỉ vờn có mỗi Nguyễn Huệ. Thất thủ Gia
Định thì chạy sang Ba Gồng lẩn rút trong khu rừng vắng, tụ hợp tàn quân
chừng ba trăm tên, lần mò theo dõi đường đi nước bước của Tây Sơn. Nghe
