vô tình, vô nghĩa và dám liều lĩnh không kém gì lão. Cho nên chỉ có một
lần hầu tước Xtên say sưa hào hứng, tức là lần xem Rebecca đóng vai kịch
Clytemnet giết chồng như thật; có thể nói buổi tối hôm ấy lão mới yêu
Rebecca thật sự.
Một đặc điểm thống nhất giữa Xtên và Pitt Crawley là thái độ vô tín
ngưỡng. Pitt vì ngu dốt không hiểu được tôn giáo, và cũng vì không cần tới
tôn giáo nên coi rẻ; nhưng Xtên thông minh, có học mà cũng không thiết gì
đến Chúa trời. Hắn nuôi hai tu sĩ trong nhà, một mục sư Anh quốc giáo,
một linh mục Gia-tô giáo chính thống, để thỉnh thoảng khích bác họ cãi lộn
nhau mua vui. Tinh thần vụ lợi của thời đại đã hạ thấp vai trò tín ngưỡng
xuống thành một vật trang sức, Xtên là một quan lớn còn cần tới nó phần
nào để che mắt thế gian, nhưng Pitt không cần thì vứt xó.
Đúng như văn hào Voltaire
đã nhận xét: “Điểm khác nhau giữa phái
Whig và phái Tory
là “phái Wich thì không có tín ngưỡng mà phái Tory
thì chỉ có một tí”. Hình ảnh Pitt Crawley (con trai) minh họa cho nhận định
này: hắn làm ra vẻ mộ đạo để được lòng mẹ vợ, nhưng hắn cũng sẵn sàng
nhảy từ Gia-tô giáo chính thống sang Anh quốc giáo để dễ mưu địa vị trong
chính giới, và Pitt là một tay Tory chính cống.
Tóm lại, tàn nhẫn, bất nhân, sa đọa, hèn nhát, vô tình vô nghĩa và vô tín
ngưỡng… đó là hình ảnh trung thực của giới quý tộc Anh đang phá sản về
mặt tinh thần. Đáng tức cười hơn nữa là những nhân vật thượng lưu quý
phái ấy vẫn cứ “thành thực” tưởng mình là cao quý hơn người.
Chúng tin tưởng vào giá trị của “dòng máu xanh” mang trong người,
khinh miệt tất cả các tầng lớp xã hội khác.
Chúng bám lấy giai cấp tư sản để làm tiền, nhưng vẫn có thái độ rẻ rúng.
Trong khi ấy bọn con cái nhà tư sản lại ra sức leo lên địa vị quý tộc để rồi
quay lại miệt thị ngay chính giai cấp mình. Thể hiện những nhân vật vẫn
được coi là hạng người tôn quý với những nét tâm lý trên, Thackeray đại
diện cho quần chúng muốn phá bỏ cái uy thế đã mọt ruỗng của một giai cấp
vẫn cố níu lấy địa vị thống trị xã hội, và đòi tiêu biểu cho cả một dân tộc.
